"Again, truly I tell you that if two of you on earth agree about anything they ask for, it will be done for them by my Father in heaven. For where two or three gather in my name, there am I with them." "Leitungah note nih thukimin na nget uh na khat peuhpeuh, vantungah a om ka Pa in hong pia ding hi.Bang hang hiam cih leh keima minin mi nih leh thum bek nangawn a kikhopna peuhpeuhah kei ka om hi,” " ေျမႀကီးေပၚမွာ သင္တို႔တြင္ႏွစ္ေယာက္တို႔သည္ သေဘာခ်င္းတူ၍ ဆုေတာင္းလွ်င္၊ ေတာင္းသမွ်ေသာဆု တို႔ကိုေကာင္းကင္ဘံု၌ ရွိေတာ္မူေသာငါ၏ ခမည္းေတာ္သည္ ေပးေတာ္မူလတံ့။ အေၾကာင္းမူကား၊ အၾကင္အရပ္၌ လူႏွစ္ဦး သံုးဦးတို႔သည္ ငါ၏နာမကိုေထာက္၍ စည္းေဝးၾက၏၊ ထိုအရပ္၌ သူတို႔အလယ္မွာ ငါရွိသည္"ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။(Matthew 18:19-20).......... Jesus answered, “The most important is, ‘Hear, O Israel: The Lord our God, the Lord is one. And you shall love the Lord your God with all your heart and with all your soul and with all your mind and with all your strength.’ The second is this: ‘You shall love your neighbor as yourself.’There is no other commandment greater than these.” Jesuh in, “Thukham a lianpen in: Israel mite aw, ngai un: I Topa Pasian bek mah Topa ahi hi. Na Topa Pasian uh, na lungsim khempeuh, na nuntakna khempeuh, na pilna khempeuh, leh na thahatna khempeuh uh tawh na it un, a cihna ahi hi. nihna in: Nangma pumpi na it bangin na vengte na it in, cihna ahi hi. Hihte gel sangin thukham a lianzaw a dang om nawnlo hi,” " ေယရႈက၊ ပညတ္တကာတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး ေသာပညတ္ဟူမူကား၊ အိုဣသေရလလူမ်ိဳး၊ နားေထာင္ေလာ့။ ငါတို႔၏ဘုရားသခင္ ထာဝရ ဘုရားသည္ တဆူတည္းေသာ ထာဝရဘုရားျဖစ္ေတာ္မူ၏။ ထာဝရဘုရားသည္ တပါးတည္းျဖစ္ေတာ္မူ၏။ သင္၏ဘုရားသခင္ ထာဝရဘုရားကို စိတ္ႏွလံုးအၾကြင္းမဲ့၊ ဥာဏ္ရွိသမွ်၊ အစြမ္းသတၱိရွိသမွ်ႏွင့္ခ်စ္ေလာ့။ ဤပညတ္သည္ ပဌမပညတ္ျဖစ္၏။ ထိုမွတပါး ကိုယ္ႏွင့္စပ္ဆိုင္ေသာသူကို ကိုယ္ႏွင့္အမွ်ခ်စ္ေလာ့ဟူေသာ ဒုတိယပညတ္သည္ ပထမပညတ္ႏွင့္ သေဘာတူ၏ ဤပညတ္ထို႔ထက္သာ၍ ႀကီးျမတ္ေသာပညတ္မရွိ"ဟု ျပန္၍ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ (Mark 12:29-31)

Wednesday, December 19, 2012

A-2. ADVENTU NIPI NIHNA


A-2. ADVENTU NIPI NIHNA

Sungtum La:
Zion mite aw,
Pasian in miman khempeuh adingin
na hong sem tawntung hi;
a minthang ama aw na zak uh ciangin
na lung uh a dam ding hi.
 
Kipat Thungetna:
Lungdamna tawh Christu i sanna ding
hong dal bangmah a om lohna dingin thungen ciat ni:

Hehpihna leh vangliatna tawh a kidim Pa aw,
Christu ka san theihna dingun
 ka lungsim uh hong honsak ta in;

ama hong pai ciangin amah tawh pum khat
ka suah theihna ding uh leh
ama minthanna ka ngah khop theihna dingun
lungdamna tawh amah ka san theihna ding uh
hong nawngkaisak nate khempeuh
pan hong honkhia in.

Amah in nang leh Kha Siangtho
tawh Pasian khat suakin
a tawntungin nungta-in a uk hi. - Amen.

Lai Siangtho Masa:

Kamsangpa Isaiah Lai Siangtho sung pan
simna ahi hi: (Is.
11, 1-10)
Jeese' phung sung panin
a sel khat hong khangkhia ding a,
a zungte panin a no khat hong khang ding hi.
Ama tungah lungpilna leh thu theihtelna
thu lamlah siamna leh vangliatna,
theihna leh Topa kihtakna ahi,
Topa' vangliatna om ding hi.

Amah in Topa' nasep nuam sa ding hi.
Amah in a tungtham bek muhna tawh
thu khen lo ding a,
kam lengsawn bek zakna tawh
thu khentat lo ding hi.

Thumanna tawh mi zawngte' thu khenin,
lungsim nem mite' thu ahi bangin khensak ding hi.
Ama kam pana a thupiakna tawh
leitung mite gim kipia ding a,
a muk pana a thugenna tawh
rni gilote si ding uh hi.

Amah in thuman leh thutak tawh
ama mite uk ding hi.
Keivorn pen tuuno tawh om khawm ding a,
kamkei gialbem pen
keelno tawh lum khawm ding hi.

Humpinelkai in bawngtal mah bangin
buhkung ne ding hi.
Nawi ne naungek in gul gilo' kuavangah
kimawl ding a, nawi ne nawn 10 naupang in
gul gu nei' bu a sawk hangin a gul in tu 10 ding hi.
Ka mual .siangtho buppi tungah
amaute khatleh khat kiliamsak 10 ding uh a,
kisusia 10 ding uh hi;
bang hang hiam cih leh
tuite in tuipi omna a tuamcip mah bangin
leitungah Topa' thu theihna kidim ding hi,
Tua ciangin Jesse' zung pen mihingte' tungah
lim khat hi ding hi.
Minamte in amah zong ding uh a,
ama omna mun minthang mahmah ding hi.

Hih in Pasian' Kammal ahi hi.

Salan La Kidawnna: (La. 72, 1-2.7-8.12-13.17)

1. Pasian aw, nangrna thutang, kumpipa hilh in la,
nangma thurnan kumpi tapa hilh in!
Amah in thumanna tawh na mite tungah
thu khen hen la, na mi zawngte' tungah
    thutang tawh thu khen ta hen.
Dawng tawina :

Ama hun sungin thuman pung hen la,
khapi a be; mateng nopna om ta hen.

2.  Ama hun sungin thuman pung hen la,
khapi a bei mateng kilernna om ta hen!
Ama ukna tuipi khatpan tuipi khat,
Gunpi panin lei mong donginom tawntung ta hen. (D.)

3.  Bang hang hiam cih lehmi
cimawh mi in a koh ciangin
amah in honkhia a, a zawng huhding
a nei lo mite honkhia hi. (D)

4.  Ama min kip tawntung ta hen la,
a minthanna kip suak hen,
    Ama hangin mite in thupha ngah hen la,
   minam khempeuhamah pen thupha ngahpa,
   ci ta uh hen. (D.)

Lai Siangtho Nihna :

Rome thuzuite tunga Paul' laikhak sung pan
simna ahi hi
: (Rom. 15, 4-9)

Lai Siangtho sungah a om thu khempeuh pen
eite in lametna nei-in i thuak zawhna ding leh
i thahat theihna dingin a kigelh ahi hi.

Note in lungsim kikhatin i Topa Jesu Christu' Pa ahi,
Pasian na phat khawm theihna dingun

Pasian in thuak zawhna leh thahatna hong pia hen la,
Jesu Christu' deihna bangin gamta-in khat leh khat
kithutuak takin hong omsak ta hen.
Tua ahih ciangin Christu in note hong san mah bangin
mi dangte in Pasian a phat theihna dingun
note khat leh khat na kisang un.

Hih bang kong genna pen, Pasian thuman hi, ci-in
a kilatna dingin pupite tungah Pasian' thuciamna
a tungsak dingin Judah mite' hoihna ding leh
Gentail mite in zong ama hehpihna hangin
Pasian a phat theihna dingun
Christu a pain a hang ahi hi.

Bang hang hi am cih leh Lai Siangtho sungah,
"Tua ahih ciangin Gentail mite lakah
ka lungdamna nang tungah ka hong ko ding a,
nangma minphatna late ka sa ding hi," a ci hi.
Hih in Pasian' Kammal ahi hi.

Alleluia: (Luk. 3, 4-6)
Alleluia, alleluia!
Topa' paina ding lampi bawl un la,
a tot ding lampi tangsak un.
Mi khempeuh in Pasian' hotkhiatna ngah ding uh hi.
Alleluia!

Lungdamna Lai Siangtho :

Matthew gelh Lungdamna Lai Siangtho sung
pan simna ahi hi
: (Mt.3, 1-12)

Tua hun lai takin Tuiphum John hong pai-in,
Judea gam sungah thuhilh hong kipan a,
"Vantung ki-ukna hun hong nai ta ahih manin
na mawhnate uh kisikkik un," a ci hi.
Kamsang Isaiah in,

"Gam sungah mi khat kiko a,
'Topa' paina ding lampi bawl un la,
a tot ding lampi tangsak un,' ci hi,"
ci-in a gen ciangin hih John' thu a gen ahi hi.
John in kala-oh rnul kigan puan silhin,
savun kawnggak tawh a kawng a gak a,
kauphe leh gamlak khuaizu tawh a kivak hi.

Jerusalem khua, Judea gam sung leh Jordan Gun
kiim gam panin mite hong pai uh hi.
Amaute in a mawhnate uh hong pulak uh a,
John in Jordan gun sungah amaute a tuiphum hi.
Ahi zongin Farisai mite leh Sadducee mite
tampi tak a kituiphum dingin a hong pai
a muh ciangin John in amaute kiangah,
"Gul bangin ngian a zang note aw,
a hong tung ding Pasian' hehna panin na suahtak
theihna ding uh kua in hong gen ahi hiam?
N a kisikkikna uh a kilangsak ding
gamtatna gamta un la,
'Abraham' suante ihi ngawn hi,' cihna
lungsim nei mawk kei un.
Ken kong cihin-ah,
Pasian in hih suangte nangawn _
Abraham' suan-le-khakte-in a bawl thei hi lel hi.
Tu mahmahin sing a bul phuk dingin
hei tawh kingim zo hi.
Tua ahih manin gah hoih a gah lo
sing khempeuh kiphukin meikhuk sungah
kikhul ding hi.

Na kisikkik khitna uh a kilatna dingin
tui sungah note ka hong phum a,
ahi zongin kef nungah a hong paipa in
Kha Siangtho leh mei sungah note hong phum ding hi.

Tua hong pai dingpa pen kei sangin
nakpi takin lian zaw a,
ama khedap a tawisak ding nangawnin
ka kilawm zo nai kei hi.

Amah in a khutah anzapna tawi a,
a ante zapin a taksate khawmin

a sal sungah koih ding a, a ansite ahih leh
a mit ngei lo mei sungah a khul ding hi,"
ci-in thu a hilh hi.
Hih in Topa'Lungdamna Lai Siangtho ahi hi. 

HILHClANNA:

Kong it thuzui ute naute aw,

- Isaiah pen, "Adventu kamsangpa", kici hi. Amah in Pasian' kamsang
hi a, eite hong gum ding a hong pai Messiah i san theihna dingin
Nipi simin i kiginkholhna dingin hong sam hi.
Tu ni Adventu Nipi nihna ni-in amah in tuiphumpa John leh Paul
tawh kikopin hih a nuai-a thudotnate hong dawnsak hi:
v  I  ngak hong gumpa in bangci bang mi ahi hiam?
v  amah i sanna dingin bangci kiginkholh ding ihi hiam?
v  Christu in hong gup theihna dingin eite in bang sem ding ihi hiam?
Tu ni-a i sim Lai Siangtho masa hoih takin kikum ni.

1.    Pasian in Messiah pen eite tungah hong sawlna tawh a vangliatna
hong lak hi:

- David' pa in Jesse ahi hi. (Ruth 4, 22; I Sam. 16,1). Lai Siangtho
sungah "Jesse' inn" cih khawng "David' inn" cihte i mu thei zel a,
tuate nih in a khiatna a kibang ahi hi. Hih kammal nihte in "Israel
      minam buppi" a genna zong ahi hi.
- Isaiah hun lai takin Israel mite omdan pen a dahhuai mahmah ahi hi.
Solomon a sih ciangin a gam phel nih kisuahin a sak lam gam "Israel
gam"
pen a kisiat dektak hun ahi hi. Tua zawh a sawt loin ''Judah
Gam"
zong hong kisia ding hi.
Israel mi a tam zawte in sila in kiman ding a, gam tuamtuamah
kithehthang ding uh hi. Piteek puteekte leh bangmah kimanna a nei
lo mi poi mi zoi tawm khat bek kinusia ding hi. Kum tampi khit
ciangin sila a kiman mite kiciahkiksak ahih manin pawl khat hong
ciahkik uh a, a kinusiacipte tawh hong kigawmkik uh hi. Tampi hong
ciahkik lo uh a, hong ciahkik sunsunte zong a zawng penpente hi zaw
lai uh hi.

- Isaiah in hih banga a dahhuai mahmah mun a om Israel mite pen a
bul bek a cian lai, a kiphuksa singkung tawh genteh hi. Sing i phuk
khit ciangin bang hong piang hiam, cih i thei hi. I sing phukna pana a
cian lai a bul panin hong selkhia hi. Ahih hangin hih hong selkhia
sunsunte zong sing picing hong hih theihna ding lametna om nawn lo
hi. Hih hong selkhia singnote pen ganhingte in hong ne mang uh hi.
Ahih kei leh zong damdamin hong keukeu-in a tawpna-ah hong
sisuak leI hi.

- Ahih hangin singluang a puk khit ciangin a om lai singbul tawh a
kibang Israel minam pana hong selkhia singno in tua bang hilo ding
hi, Singbul pen a om lai sun Israel mite tawh a kigenteh ahi hi. Tua
singbul pan a hong selkhia sing mengno in a gina lo mahmah tawh a
kibat hangin hong khang to-in sing kungpi hong suak ding a, kuamah
in susia zo lo ding hi.

Israel minamte sung pan a hong khangkhia singno in "Jesse' phung
sung pan a hong piang"
hong pai dinga a kilawm Messiah ahi hi.
Amah in mi khempeuh hong gumpa ahi hi.
Bangci bang hong Gumpa hi ding ahi hiam?

2.Messiah in Pasian' Kha Siangtho tawh a kidim mi khat hi ding hi:
Isaiah in Messiah tawh kisai-in hili bangin gen hi, "Pasian' Kha
Siangtho in ama tungah hong tung ding hi."
(Is. 11, 2) Hih kammalte'
khiatna en dih ni-:
a)      Pasian' Kha Siangtho in vangliatna khempeun tawh dim hi:
- A kipat cilin "tui tungan Pasian' huin (Kha Siangtho) a nung hi"
(Piancil 1- 2) ci-in Lai Siangtho sungah i mu hi. Tua in thuhilhna
nam khat ahi hi. Tua lai takin tui bek am pan a, a sawt loin
Pasian in khuavak piangsakin tua khit eiangin ni, kha leh aksite
piangsak hi. Tua ciangin singkungteleh ganhingte piangsakin tua
khit bek eiangin mihing hong piangsak hi. Tuate khempeuh pen
Pasian' Kha Siangtho' nasepna ahi hi. Pasian' Kha Siangtho in a
sep theih loh na khat zong om lo hi. Amah in vangliatna
khempeuh tawh kidim hi.

b)    Pasian' Kha Siangtho mah in na khempeuh ama vangliatna tawh
kemeing hi. Hih thu tawh kisai-in Salan Late 104 sungah i mu hi :
"Na maitang na seel ciangin
amaute khasia uh hi.
Amau' husanna na lakkhiat ciangin
amaute a kipiangsak hi a,
Nangmah in leitung na bawl thak hi." (La104, 29-30)

c)    Tua mah bangin Pasian' Kha Siangtho in mi khat sungah hong lut
ciangin tua mipa in a lamdang mahmah vangliatna tawh kidim hi,
cih Lai Siangtho sungah i mu hi. Tua bangin Kha Siangtho in
Abraham tungah upna guanin, Moses pen a lamdang mahmah
makai suaksakin, David sungah hansanna pia-in, Solomon
pilsakin, Elijah tungah na lamdang a sepna ding vangliatna pia
hi. Pasian' Kha Siangtho pen bangmah in khaktan thei lo a,
kuamah in langpan zo lo hi.

- Tua mah bangin Pasian in a teelsa mite sung panin a Kha
Siangtho a lakkhiat eiangin tua mite in amau sungah Kha
Siangtho om nawn lo ahih ciangin bangmah peuhmah sem thei
nawn loin, kinusiacip lel hi. Hih pen Israel mite' kumpi dinga a
kiteel masa pen Saul' tangthu sungah i mu hi:
"Tu in Saul sung pall in
Tapa' Kha Siangtho paikhia a,

Tapa in kha gilo sawlin,(Tapa' phalna tawh)
tua kha gila in amah gimsak hi."
(I Sam. 16, 14)

3.    Hih thu i gen khit ciangin Messiah tunga Pasian' Kha Siangtho in
a piak, a lam dang mahmah vangliatnate en dih
ni:
- Isaiah in Messiah pen:
v  lungpilna Jeh thu thein telna
v  thu lamlan siamna len vangliatna;
v  theihna leh Tapa kihtaknate tawh kidim ding hi, ci hi.

- Tu a i gen Christu neih vangliatnate pen ei mual tung mite kam tawh
a kicingin i gen thei kei hi. Isaiah thungente pen hih bangin i tom gen
thei ding hi.

Pasian' Kha Siangtho in Messiah tungah Pasian in ama sep dinga a
seh nasepna pen siang sinsen in theisak ding hi. Pasian' vaihawmnate
a sep zawhna dingin vangliatna pia ding hi. Pasian' deihna a
tawntungin a sep zawhna dingin lungsim khauhna guan ding hi.

Jesu mahmah in a Pa' nasep a sepna in ama an ahi hi, ci-in
Lungdamna Lai Siangtho sungah hong gen hi. (John 4, 34).

Isaiah in "Pasian kihtakna" in Messiah adingin huih dikna tawh
kibang hi, ci-in hong gen hi. (Is. 11, 2)
Huih dikna leh an nekna in mi khat nuntakna dingin a kisam ahi hi.
Tua mah bangin Messiah adingin Pasian' deihna a zuihna in ama
huih dikna leh a an nekna tawh a kibang ahi hi.
"Pasian kihtakna" cih -a khiatna i theih siang ding kisam hi. Tua'in
lau ding cihna hi loin, ta in a pa it mahmahin, a pa' deihna tawh
kilehbulha a gamtat khak loh ding launa leh lunghihmawhna a neih
mah b:rgin lungsim nei ding hi hang, a cihna ahi zaw hi.

A tomin ci lehang kamsangpa Isaiah gen mah bangin Pasian' Kha
Siangtho in Messiah tawh kidim ding a, Pasian' Kha Siangtho a ngah
mite khempeuh. neih hoihna khempeub nei ding hi. Abraham sangin a
thuk zaw upna nei ding a, Moses sangin makaih siam zaw ding a,
David sangin hangsan zaw ding a, Solomon sangin pil zaw dinga,
kamsang khempeuhte sep na lam dang khempeuh kigawm sangin a
tam zaw sem ding hi.
Messiah in mi khempeuh lakah a lam dang penpen hi ding hi.

4.Messiah in Kilemna hong pia ding hi:
- Messiah in mihingte tungah kilemna hong puak ding hi" ci-in Isaiah
in hong gen hi. Hih kilemna pen mihingte in a kipat a kipan a
zon tawntung uh hi a, ahi zongin a kicingin mu ngei peuhmah
lo uhhi.

Hih kilemna tawh kisai hong gen ciangin Isaiah in kam lam dang
mahmah khat hong zang hi. Gam sate leh inn sate lum khawm ding
uh a, gu nei gulte in bangmah siatna bawl thei nawn lo ding hi, a cih i
sim ciangin a nuihzakhuai phial ahi hi.

- Na ta neu pente khat in ni khat ni-in gam sung panin keivom leh
tuuno, sahang leh bawngte hong hawlin bawngbuk-ah hong khumin,
tua ganhingte zan thapai-in lum khawm hithiat le-uh lamdang sa lo
ding na hiam?

Naupang khat in gul kua sung sawkin, gulpi hong dokkhia-in tua gul
tawh kimawlpihin, gulpi in lah bangmah siatna bawl kei leh a nu in
lamdang sa lo ding ahi hiam?

- Hih bang na lamdangte Pasian in sem thei mah hi, ahi zongin amah
in sem mengmeng lo hi. Isaiah in mawhna hangin kisiatna a
pianna-ah leitung hong gum Jesu in a lamdang mahmah kilemna
hong pia ding hi, cih thu a hong gen nuam hi zaw hi :
v  Pasian leh mihing kikalah kilemna.
v  Mihing leh mihing kikalah kilemna.
v  Mihing leh nate kikalah kilemna hong pia-in tua pen leitung piancil a Pasian in mihing leh nate a piansak hun tawh kibang hi.

- Hih a lam dang mahmah kilemna hong pian theihna pen
Messiah in leitung khempeuhah Pasian' thu theihna hong thansakna
     hang ahi hi:                I
"Leitungah Topa'thu theihna kidim ding hi." (Is. 11,9).

Mite in Pasian thu hoih takin hong theih uh ciangin kitotna hong
pianna ahi, mawhna hong mangthang ding a, kilemna hong piang
ding hi. A taktakin mihingte in Pasian ahihna bangin a theihna mun
vantung gamah kilemna bekbek am hi. (I In. 3, 2)'

I ngakngak Messiah pen bangzah takin lamdang a, ei mihingte tunga
hong puak letsongte bangzah takin manpha ahi hiam, cih pen Isaiah
hong gen thupi ahi hi.

5.    Hong gumpa i san theihna dingin, amah mah bangin Pasian' Kha
Siangtho eite sungah dim takin i sang phot ding hi:
- Hong Gumpa bangci bangin i sang ding hiam, ci-a thudotna a nihna
sunga i dotna pen tu-in a dawng ihi hi.

Tu ni Lungdamna Lai Siangtho sungah Tuiphumpa John in Judah
mite a kikhelna dingun a sam hi :

"Vantung ki-ukna hun hong nai ta ahib manin na mawhnate uh
kisikkik un." (Mt.
3,2)

John in hong gen nopna-ah keivom ihihna panin tuunote i suah
theihna dingin hong hanthawn hi. Mawhna sungah i om lai teng eite
keivomte ihi hi.

John in Judah makaite pen "gulte aw" ci-in hangsan takin sam
hi. A khiatna pen amaute lungsim sungah sihna gu bekbek
omin a kim a pam a om mite tu kawikawi-in nawngkaisak uh
hi, cihna ahi hi.

Tehpih dang khat zang leuleu-in John in Judah mite pen buhsi tawh
a kibatna panun kikhelin buh tak tawh a kibatna dingun sam hi;
amah in "gamtat hoili tawli a kidim gah" a gah theihna dingun
hanthawn hi. Tua bangin gamtat hoih gamtat pha tawh a kikhel kei
uh leh Messiah hong paina pen amaute adingin bangmah kimanna
nei 10 ding hi; amaute pen buhsite a kihal mah bangin thukhenna
tawh dan kipia ding hi.
- Mihingte' lungsim kua in kikhelsak thei ding ahi hiam? Keivomte
tuuno suahsak theihna ding leh buhsite buh tak suahsak theihna ding
vangliatna kua in nei ahi hiam?
Hih bang kikhelna pen Pasian' Kha Siangtho bekin piangsak thei hi.
Pasian' Kha Siangtho pen eite Iungsim sungah hong buak theihna
dingin vangliatna pen hong pai ding hong Gum Topa tun.g bekah
kipia hi.

Amah in Pentecost ni-in Kha Siangtho hong bua hi; amah in a
kisim zo 10 zahin a tam mite kiangah Kha Siangtho pia hi. Mi
khat in tuisawpna a ngah ciangin ama tungah Kha Siangtho a
pia hi. Amah in eite tungah a Kha Siangtho hong pia khin a,
mawhna panin i kisikkik ciangin eite sungah Kha Siangtho hong
pia zelzel hi.
-Ei Christian thuzuite sungah na hong sem Kha Siangtho i mangngilh
ngei kei ding hi:

v  Paultangthu en pak le'ng :

Amah in Pawlpi kipat tuung lai-in Christian thuzui khempeuh a
that mai dingin a kipan a hangsan mahmah ngia ahi hi. Christu
Topa in ama Kha na pia ziau ahih manin amah in kikhelpi-in
hong kikhel hi. Amah in a suksiat nop, a thah nop tuunote lakah
tuuno mah bangin hong om khawm hi.

Paul pen ngia hangsan mahmah ahih manin a kikhel khit
nangawn ciangin Christian thuzuite in na kihta lai uh hi. Sawltak
Lai Siangtho sungah hih bangin i sim hi:
"Jerusalem khua-ah Sawl pai a,
thu um mite tawh kipawl khawm dingin a vaihawm hi.
Ahi zongin amaute in Saul pen thu um dingin
na ngaihsun zo lo uh ahih manin
na kihta mahmah uh hi. (Sawl. 9, 26)

v  Hih lai-a om thuzuite en leuleu lehang:

Eite ,in minam tuamtuam beh .tuamtuam panin a
kikaikhawm ihi hi. Pilna hauhna leh thu tuamtuamte tawh i
kilamdang hi. Ni dang lai-in a kimudah ngei, khat leh khat
a kido ngei ihi hi. Ahi zongin tu-in Christu tuucingpa'
makaihna nuai-ah unau khat bangin leh tuunote bangin i
om . khawm liailiai uh hi.

Hih bangin i om theihna dingin Kha Siangtho bekin innkuan khat
bangin hong om kihawm theisak hi, ci-in phawk gige ni: amah
bekin ngiate keivomte pen tuuno suaksak thei-in, buhsite pen
buh tak suaksak thei h.

6.Kikhelna a man taktak hong lak lim :
- I dawn ding thudotna khat om lai hi: Hong pai ding Christu in eite
hong gupna dingin bang sem ding ihi hiam?

Pawlpi in Tuiphumpa John tungtawnin a man taktak kikhelna
 neihna dingin hong sam hi. Ahih leh a man taktak kikhelna i cih in
bang ahi hiam?

A man taktak kikhelna in bang ahi hiarn, cih pen tu ni Lai Siangtho
nihna sunga i sim, Rome thuzuite tunga Pawl' laikhakna sungah
amah in siang takin hong gen hi :

"Note in lungsim kikhatin i Topa Iesu Christu' Pa ahi, Pasian na phat-:
khawm theihna dingun Pasian in thuakzawhna leh thahatna hong pia
--
hen la, Jesu Christu' deihna bangin gamta-in khat leh khat kithutuak
takin hong omsak ta hen." (Rom.
15, 5-6).

Hih a man taktak kikhelna i ngah ciang bekin eite in gupkhiatna i
ngah thei hi. Hong pai ding Jesu' suah Lungdam pawi-ah i lungdam
takpi theihna dingin hih kikhelna kisam hi. Tu ni Lai Siangtho masa
a tawpna lamah Paul in Rome thuzuite tungah a laikhakna-ah Isaiah
Lai Siangtho sung manin hilh hi :
"Jessi' suante khat hong khang ding a,
Gentail mite a uk dingin mi lian hong suak ding a, (eite zong GentaiI
mite ihi ngei hi) ama hangin Gentail mite in lamet
lungmuanna nei ding uh hi, (lungnopna mu ding hi)"
(Is.11.10;Rom. 15, 12).

Thukhupna:

1.    Pasian in eite hong itna Ieh a vangliatna pen eite adingin Messiah
Topa hong piakna tawh hong lak hi.
2.    Pasian' Kha Siangtho in vanglian mahmah hi: Amah in Pasian'
deihna pen ama Tapa Messiah tungah siang takin theisakin,
thuman takin semsakin, a sep khempeuh a kicing itna tawh :
semsak hi.
3.    Messiah Topa in leitungah a lam dang penpen mi khat ahi hi;
amah in mihingte tungah a manpha pen pen letsong ahi, kilemna
hong puak hi.
4.    Tu Adventu hun sungin i kikhel theihna dingin Pawlpi in hong
sam hi, keivom ihihna panin tuuno i suahna dingin i kikhelna
dingin ahi zongin, buhsi ihihna panin buhtak in i kikhelna dingin
leh gah hoih tampi i gah theihna dingin Pawlpi in hong hanthawn
hi. Pasian' Kha Siangtho bek in eite tua bangin hong semsak thei hi.
5.    I kikhelna ding leh gupkhiatna i ngahna dingin i sanggam ahi mi
dangte pen i lungsim takpi tawh i it ding a, Christu in eite' gitnat
lohnate lungnem takin hong thuak mah bangin eite zong
midangte' thanemnate lungnem takin i thuak ding hi.

Tua hi leh Lungdambawl pawi-ah i lungdam takpi ding hi. I nuntak
sung tawntung lungdam ding a, van tung gamah zong i lungdam .
tawntung ding hi.

Jesu Christu tungan phatna om ta hen.

Mipi' Thungetna.
Makaipa:

Eite adingin hong Gurnpa khat hong sawlna rawh a vangliatna leh 'hong itna hong
lak i Pa Pasian tungah thungen ciat ni :

1.  A lian bel Siarnpipa, i Siadawpa, phungyitc, nungak siangtho, tangval
siangthote leh thuhilh siaie in Pasian' Kha Siangtho' rnakaihna tawh amaute'
uk sung a mite a gllm nuam tawntung Pasian' deihna a zuih theihna dingun,
Topa tung~h thungen ciat ni :
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.

2.  Ei khua sung thuzuite in khat lch khat i ki-it theihna ding, i kilem diamdiam
theihna ding leh mi dangte tungah bangmah siatna peuhmah i bawl lohna
dingin, Tapa tungah thungen ciat ni :
Mipi : Topa aw, ka thutigetna uh hong ngai tan.

3.  Eite khat ciat in lungnemna tawh i gitnat lohnate hong thuak tentan Christu'
gamtatna zui-in hong langpan mite khempeuh tungah lungnemna tawh i
thuak tentan theihna dingin, Topa tungah thungen ciat ni :
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.

4.  A kithutuak lo pawlpite in amau kithutuah lohna uh hangin Pawlpi buppi
ading leh amau adingin a piang siatnate phawkin a kisikkik theihna dingun,
Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.

5.  Mi khempeuhte in Christu bek in mihingte tungah a man taktak kilernna
hong pia thei hi cih thu leh rnawhna tawh kipelhna Lampi in kilernna ngah
theihna ding lampi ahi hi, cih a theihna dingun, Topa tungah thungen
ciat ni:
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.

Pa aw, Kha Siangtho tawh kidimin kilernna hong puak hong Gumpa khat kote
adingin nong sawl manin nang tungah ka lung uh a dam hi. Nangmah in kote nong
it mah bangin kote in zong midangte ka itna uh tawh tu Adventu su ngi n ka kikhel
theihna dingun hong huh ta in, ci-in kote' Topa Jesu Christu suangin kong ngen
uh hi.v-Amen.

Letsong Vanpiakte Tungah Thungetna:
Pa aw,
kong piak letsongte uh hong sang in la,
nong hehpihna tawh kote hong kern in,
bang hang hiam cih leh nang loin kote
bangmah ka hi kei uh hi.
Kote' Topa Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen.

Pa Pasian Phatna La:

Pa aw, nangmah in vangliatna khernpeuh tawh a kicing,
a nungta tawntung Pasian na hi a,
a tawntungin mun khempeuhah kote' Topa
Jesu Christu suangin lungdam kong thuh ding uh
a kilawm ma mah ahi hi. 
Amah in mihing hong suakin kiniam khiatna tawh
kote kiangah hong pai ciangin ni dang peka
nangma ngimnate hong tangtungsak hi a, kote adingin zong
gupkhiatna lampi hong honsak ahi hi. 
Minthanna tawh Christu hong paikik ciangin

nong kiciamsa gupkhiatna ka ngah ding uh a, tua ni
ngaklahin tu-in a ngak ka hi uh hi.
Kote nong gupna hangin lungdamin
vantung mite leh mi siangthote tawh
na minphatna la sa-in kong pahtawi khawm uh hi :
Vanglian Topa Pasian in siangtho hi, siangtho hi, siangthohi. 

Siangtho Pumpi La:
Kisikkik uti, Pasian' ukna gam hong nai ta hi!

Siangtho Pumpi San Khit Thungetna:
Pa aw,
vantung panin kote an nong pia hi.

Kote sunga om na Kha Siangtho' thahatna tawh
mi dangte kaitna uh hong khangsak in
Tua hi leh kotekigupkhiatna ding nasepna pen
manlang takinhong picing thei ding hi.
Hihte khempeuhkote' Topa Christu suangin
kong ngen uh hi. - Amen.