"Again, truly I tell you that if two of you on earth agree about anything they ask for, it will be done for them by my Father in heaven. For where two or three gather in my name, there am I with them." "Leitungah note nih thukimin na nget uh na khat peuhpeuh, vantungah a om ka Pa in hong pia ding hi.Bang hang hiam cih leh keima minin mi nih leh thum bek nangawn a kikhopna peuhpeuhah kei ka om hi,” " ေျမႀကီးေပၚမွာ သင္တို႔တြင္ႏွစ္ေယာက္တို႔သည္ သေဘာခ်င္းတူ၍ ဆုေတာင္းလွ်င္၊ ေတာင္းသမွ်ေသာဆု တို႔ကိုေကာင္းကင္ဘံု၌ ရွိေတာ္မူေသာငါ၏ ခမည္းေတာ္သည္ ေပးေတာ္မူလတံ့။ အေၾကာင္းမူကား၊ အၾကင္အရပ္၌ လူႏွစ္ဦး သံုးဦးတို႔သည္ ငါ၏နာမကိုေထာက္၍ စည္းေဝးၾက၏၊ ထိုအရပ္၌ သူတို႔အလယ္မွာ ငါရွိသည္"ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။(Matthew 18:19-20).......... Jesus answered, “The most important is, ‘Hear, O Israel: The Lord our God, the Lord is one. And you shall love the Lord your God with all your heart and with all your soul and with all your mind and with all your strength.’ The second is this: ‘You shall love your neighbor as yourself.’There is no other commandment greater than these.” Jesuh in, “Thukham a lianpen in: Israel mite aw, ngai un: I Topa Pasian bek mah Topa ahi hi. Na Topa Pasian uh, na lungsim khempeuh, na nuntakna khempeuh, na pilna khempeuh, leh na thahatna khempeuh uh tawh na it un, a cihna ahi hi. nihna in: Nangma pumpi na it bangin na vengte na it in, cihna ahi hi. Hihte gel sangin thukham a lianzaw a dang om nawnlo hi,” " ေယရႈက၊ ပညတ္တကာတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး ေသာပညတ္ဟူမူကား၊ အိုဣသေရလလူမ်ိဳး၊ နားေထာင္ေလာ့။ ငါတို႔၏ဘုရားသခင္ ထာဝရ ဘုရားသည္ တဆူတည္းေသာ ထာဝရဘုရားျဖစ္ေတာ္မူ၏။ ထာဝရဘုရားသည္ တပါးတည္းျဖစ္ေတာ္မူ၏။ သင္၏ဘုရားသခင္ ထာဝရဘုရားကို စိတ္ႏွလံုးအၾကြင္းမဲ့၊ ဥာဏ္ရွိသမွ်၊ အစြမ္းသတၱိရွိသမွ်ႏွင့္ခ်စ္ေလာ့။ ဤပညတ္သည္ ပဌမပညတ္ျဖစ္၏။ ထိုမွတပါး ကိုယ္ႏွင့္စပ္ဆိုင္ေသာသူကို ကိုယ္ႏွင့္အမွ်ခ်စ္ေလာ့ဟူေသာ ဒုတိယပညတ္သည္ ပထမပညတ္ႏွင့္ သေဘာတူ၏ ဤပညတ္ထို႔ထက္သာ၍ ႀကီးျမတ္ေသာပညတ္မရွိ"ဟု ျပန္၍ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ (Mark 12:29-31)

Saturday, January 5, 2013

A-7. KUM THAK NI



A-7. KUM THAK NI
MARIA PASIAN' NU A SUAHNA PAWl
Sungtum La:
Thupha a ngah, siangtho Nu aw!
Na sung pan a hong suak naungek in
a tawntungin van leh lei a uk
Kumpipa ahi hi.

Kipat Thungetna:
Kote' Pa Pasian aw,
nungak siangtho Maria' thungetnate
hong ngahsak tawntung in,
bang hang hiam cih leh
ama Tapa Jesu Christu hangin
nangmah in gupkhiatna leh nuntakna
kote tungah nong pia hi.:
amah in nang leh Kha Siangtho tawh
Pasian khat suakin,
a tawntungin nungta-in a uk hi. - Amen.
Lai Siangtho Masa:
Gamlak Vakna Lai Siangtho sung pan
simna ahi hi: (Gam.
6, 22-27)
Topa in Moses kiangah, "Aaron leh
a tap
ate tungah hih bangin gen in:
Note in hih bangin Israel mite thupha
na pia ding uh hi
.
Amaute tungah hih bangin na ci ding uh hi:
‘Topa in note thupha hong pia-in hong kern ta hen.
Topa in note tungah ama maitang
hong taangsak hen la,
note hong hehpih ta hen.
Topa in note tungah ama maipha hong pia hen la,
note tungah nopsakna hong pia ta hen
,
ci-in thupha pia uh hen.
\
Amaute in tua bangin Israel mite tungah
keima min lo ding uh a,
keimah in amaute thupha ka pia ding hi," a ci hi.
Hih in Pasian' Kammal ahi hi:
Salan La Kidawnna: (La. 67, 1-2.4.5. 7.)

1. Pasian in eite hong hehpihin
thupha hong pia hen la,
eite tungah ama mai hong taangsak hen.
Leitungah nangma deihna,
minam khempeuhte lakah
na vanglian hotkhiatna kithei ta hen.

Dawng tawina:
Pasian aw, hong hehpih nl la, kote thupha
hong pia in.
2. Mite thu a manin khenin,
leitung minamte lamlak na hih manin,
min
amte nuamin
lungdamna la hong sak ta hen. (D)
3. Pasian aw, mite in nangmah hong phat hen la,
mi khempeuhin n
angmah hong phat ta hen.
Pasian in eite thupha hong pia khin hi
.
Lei mong dongin mi khempeuhte in
amah zahtak uh hen. (D)

Lai Siangtho Nihna:
Galatia thuzuite tunga Paul' laikhak sling pan
simna ahi hi: (Gal
.
4, 4-7)
Ahi zongin a hun a cin ciangin
eite khempeuh Pasian' tate i suah theihna dingin
Thukham nuai-ah a om mite a hong tankhia dingin
Pasian in
a Tapa hong paisak a,
Tua Tapa pen leitung ngeina bangin
numei sung pan hong suakin,
Judah Thukham sungah hong nungta hi.
Note pen ama tate na hihna uh
a hong lahna dingin
Pasian in ama Tapa' Kha Siangtho,
eite sungah hong tumsak a,
Tua Kha Siangtho in
Pasian pen, "Pa aw, Pa aw," hong cisak hi.
Tua ahih manin note pen sila hi nawn loin
Pasian' tate na hih manun
Pasian in ama tate adingin
a koih khempeuh,
note tungah hong pia ding hi.

Hih in Pasian' Kammal ahi hi.

Alleluia: (Heb. 1, 1-2)
A
lleluia, alleluia!
A beisa hunah Pasian in
kamsangte zangin i pu i pate tungah
a l
am tuamtuam tawh
tam veipi thu na gen ngei zo hi.
Ahizongin tu hun nunung ciangin
leitung van tung na khempeuh a bawl-a a zat,
a taw
pna-ah na khempeuh a luah dingin
a seh Tapa zangin
eite tungah thu hong gen hi.
Alleluia!

Lungdamna Lai Siangtho:
Luke gelh Lungdamna Lai Siangtho sung pan
simna ah
i hi: (Lk
2, 16-21)
Amaute in nawh pai mahmah uh a,
Maria leh Joseph leh gan annekna
kuang sungah a kisial naungek a mu pah uh hi.
Tua bang-a naungek a muh uh ciangin,
vantung mi
-in amaute kiangah
hih naungek tawh kisai thu a gente
a gen sawn uh hi.
Hih tuucingte' thugen it za mi khempeuh in
lam dang a sa uh hi.
Maria in ahih leh a lungsimah hih thute
ciamtehin a nga
ihsunsun hi.
Tuucingte zong ciahkik uh a,
amaute tungah a kigensa bangin
a zaksa leh a muhsa uh thute hangin
Pasian' min a phat u
h hi.
Naungek a vun a ki-at ni hun nipikal
k
hat a cin khit ciangin, amah a kipaai
ma-in a min dingin vantung .mi-in
a piaksa ahi Jesu, a min dingin a phuak hi.
Hih in Topa' Lungdamna Lai Siangtho ahi hi.

HILHCIANNA:
Thuhilh siapa theih ding:
-           Tu ni a kisim Lai Siangtho pen kum thum sung a kibang khin hi a, B Kum leh C Kum
sunga hilhciannate zong na zang thei ding hi.
Kong it thuzui ute naute aw,
- Paul in Ephesus Christian thuzuite tungah a laikhakna sungah hih
bangin na gen hi:
"Christu tawh eite i kipawlna hangin vantung gam pan in kha tawh
ki
sai letsong namkim hong pia ahih manin eite' Topa Jesu Christu'
Pa ahi, Pasian tungah i lungdamna ko ciat ni." (Eph.
1, 3)
A cih nopna in hih bang ahi hi. Vantung gam panin letsongte a
k
ilakhia thei hi leh Christu leitungah hong pai ciangin vantung gam
a letsong om khempeuh bei siang kiuhkeuh ta ding hi; amah hong
pai ciangin a manpha mahmah leh a tam mah
mah letsongte hong
tonpih hi.
- Tu ni kum khat sungah ni masa pen ni-in Pawlpi in Christu
tun
gtawnin Pasian in hong piak letsongte lakah nam thumte hangin a
t
uam mahmah in ama tungah lungdam i thuhna ding hong deih hi:
-  a nu letsongin eite hong piakna hangin,
-  kilemna letsong hong piakna hangin leh
-  hun letsong hong piakna hangin lungdam i thuh ding hong deih
pha diak hi.
a)Eite tungah a nu letsongin hongpiakna:
- Nute in a tate uh leitung adingin letsongin hong pia uh hi. A tate
in a nute uh leitung mite ading
in pia ngei lo uh hi. Ahi zongin
Jesu in a nu sungah hong suah ma-
in, a nu in amah mihingte
adingin hong piak
ma-in, a nu Maria pen eite adingin letsongin
hong pia hi. Hih thu pen Paul in Galatia thuzuite tungah a
laikhakna-ah hong gen hi. (Gal
. 4, 4)
- Pawlpi in Lungdambawl hunin a Tapa Jesu a pahtawi khit
c
iangin Jesu a itna leh ama tungah a thumanna hangin a Nu
zahtak piakna dingin tu ni hong tee
l hi.
Eite in amah pen "Pasian' nu Maria" cih min tawh tu ni-in amah
i pahtawi hi. Hih min pen ama tunga kipia min khempeuhte'
bulpi ahi hi.
Pasian in ama tungah hehpihna letsongte a piakna in Hong
Gumpa Nu dingin a teelna hang bekbek ahi h
i.
b)Hong piak Kilemna letsong:
- Pasian in mihingte tung a hong piak letsongte lakah a lian
penpen in Jesu ahi hi. I gensa mah bangin Jesu hong pai ciangin
amah in hehpihna letsong tampi eite adingin hong puak lai
hi. Tua letsong khempeuhte a kigawm khopna in kilemna
letsong ahi hi.
- Kilemna in a manpha mahmah ahih mah bangin zong a kitam
baih mahmah na kh
at ahi hi. Ahi zongin mihingte in a
manphatna thei lo uh ahih manin hih kile
mna a suksiatna dingin
hanciam tawntung uh hi
. Amasa-in amau sunga om kilemna
suksiat sawm phot uh hi. Mawhna a bawl uh ciangin tua kilemna
a susia uh ahi hi. Hih haina hangin bang siatna hong piang ahi
hiam? Innkuan sungah kilemna hong om nawn lo hi
. Innkuan
sung a kilem loh ciangin Pawlpi sung a om kilemna zong hong
subuai-in hong kisiasak hi. Pawlpi sungah kilemna hong bei
ciangin khua sungah
.kilemna hong bei hi. Khua sungah. kilemna a
om loh ciangin gam khatah kilemna om thei loin tua panin
leitung buppi hong lawh hi
.Tu lai takin zong leitungah gam
tampi
-ah kidona om a, mi tul za tampite in a kigen zo lo gimna
hamsatna thuak uh hi. Cain tawh a kibang mi tampi zong om uh
a, thu om lopi-in mi om muang peuh a thatthat uh a, leitung
nuntakna a nuam lo theithei dingin hong bawl uh hi.
- Tua ahih ciangin Pawlpi in kum khat sungah ni masa pen ni in
kilemna thu i ngaihsutna dingin hong phawksak hi:
v  kilemna a ngah dingin i kilawm loh hangin Pasian in kilemna
h
ong piak theihna dingin thu i ngetna ding Pawlpi in hong
hanthawn hi.
v  i kim i pamah kilemna a bawl mite ihih theihna dingin hong
hanthawn hi.
c)Hun letsong hong piakna:
- Pasian in hong piak letsongte lakah hun in a thupi penpente
la
kah a kihel khat ahi hi. Hih thu bulphuhin tu ni-in thu
hilhcianna i nei ding hi. Ni 365 pen Pasian in i khut sunga hong
k
oih kham tang 365 tawh kibang hi. Tua hong piak letsongte pen
bangci zat ding ihi hiam? A beisahun mah bangin mawk beisak
lel ding ihi hiam? Ahih kei leh hoih takin kemin met bawl ding
ihihiam
?
1.    Pasian hong piak hun letsong hoih takin i zat theih leh eite adingin
P
asian hong deihsakna lampite i thei ding hi
:
- Kum thak hong kipat ciangin i lungsim sungah hih bangin ngaihsun
loin i om thei kei hi: - Tu kum in bang tuak ding ka hi hiam?. Tu
kum sungin dahna thuak ding ka hi hiam, ahih kei leh nuamna ngah
ding
ka hi hiam? - Kum tawp dong ka nungta ding hiam?
Pasian bek in hih thute hoih takin hong dawng thei ding hi; ahi
zongin eite adingin ahi
h leh mai lam a piang ding thu peuhmah
kiseelcipin bangmah i t
hei kei hi. Pasian adingin ahih leh na
khempeuh kitel khin hi
.
-    Pasian in hih i mai lam a hong piang ding thute hong seelcipsakna in
hong hazatna zong ahi kei a, ama pilna i suh khak ding a lau man
zong ahi kei hi. A piang din
g mai lam thu khempeuh hong
seelcipsakna in ei
te hong itna hang ahi zaw hi. Eite hong it manin
ama ngimnate
damdamin hong theisakin, hun khatah khat vei bang
hong hilh ziau zel hi
. Ahi zongin hong hilh sunsun zong i kisapna
bek ahi a, hong mawk hilh lo hi. Tua hon
g hilh zong ama
ngimnate hoih takin i sep theihna ding ngimna tawh hong hilh
ahi lai hi.
-    Tu ni a kisim Lungdamna Lai Siangtho sungah Pasian' deihna in
bang hi a, eite adingin ama hong geelsakna in bang ahi hiam, cih i
theihna ding hong huh d
ing thu i sim hi.
Lungdamna Lai Siangtho sungah hih bangin hong gen hi
"Tua bangin naungek a muh uh ciangin
vantung mi in amaute kiangah
hih naungek tawh kisai thu a gete
    a gensawn uh hi.                       ,
Hih tuucingte thugen a za mi khempeuh in
lamdang a sa uh hi.
"(Lk. 2, 17-18)
"Maria in ahih leh a lungsimah
hih thute ciamtehin a ngaihsunsun hi." (Lk: 2, 19)
-     Maria adingin zong tuucingte' thugen pen thu thak mah hong hi
veve hi. Ama sung a piang Jesu kua ahi hiam, cih pen Maria in mi
da
ngte sangin thei zaw mah ding hi. A hi zongin Pasian in ama ading
leh Jesu adingin a ngimnate khempeuh a kimin thei zo tuan nai lo hi.
Tua zawh a sawt loin Luke in Biakinnpi sungah Jesu a ap uh ciangin
t
hupiang hong gen a, tua ciangin kum12 a phak ciangin a nu leh a pa
t
heih lohin Jerusalem Biakinnpi-ah a thaamcipna thu zong hong
gen
hi. Biakinnpi sungah Jesu a ap uh ciangin Simeon in a tapa
hangi
n gimna tampi taka thuakna ding thu Maria tungah.gen hi.
Tua khit teh Jesu a mansuahna uh pen ama adingin bangzah
takin lungsim gimna ngah ding ahi hiam?           .
-     Ama . nuntak sung khempeuh Pasian in Jesu ading leh ama
a
dingin bang vaihawmsakna nei ahi hiam, cih pen hong thei toto hi.
Tua mah bangin Pasian in eite adingin hong vaihawmsakna zong i
thei toto hi:
v  i nuntak hun sung ni sim a hong piang nate tungtawnin i
thei thei hi.
v  i nuntakpih, i om khoppih mite tungtawnin zong Pasian in eite
a
dingin hong vaihawmsakna i thei thei hi.
v  kiniamkhiatna tawh thu i ngetna panin zong Pasian' hong
vaihawmsakna thute i thei thei hi.
Tu kum thak sung khempeuh in zong Pasian inzong eite ading a
ngimnate hong theisak ding hi
. Amah in lam tuamtuam tawh hong
theisak ding hi. Eite in ama hong theihsak nop thute i tel zawhna
dingin a
tawntungin i kigingkhol ding hi. Tuate khempeuh in eite
adingin itna tawh vaihawmna hi ding hi.
2.    Tu kum a Pasian in eite adingin hong vaihawmsaknate pen khat in
i khiam ding a, tua in ni simin ama ta hoihte i suah theih
semsemna dingin hong huhna ahi hi:
- Tu hun Adventu hun in Paul in hih bangin hong gen hi:
"Jesu Christu i up cillai hun sangin
 in Pasian in leitung haksatna penin eite
hong hotkhiat ding hun hong nai zaw hi." (Rom. 13, 11)

Corinth khua thuzuite tunga a laikhakna-ah Paul in hih bangin
ag
en hi:
"Tu hun pen a hun hoih hi a, tu hun pen
hotkhiat
ni hun hi ta hi."
(2 Cor. 6, 2)
- Tu ni a hong kipan kum sungah i sep ding nasep a tuamtuam tampi
ho
ng om ding hi. Tua nasep tuamtuamte lakah ni simin i mangngilh
ngei het lo ding nasep khat om a, tua in i kha gupna ding nasep ahi
hi. Pasian' deihna bangin i sep a, ama deih
na tawh kilehbulh nasep i
sep k
ei nak peuhpeuh leh bangbang i sem zongin gupna i ngah thei
v
eve ding hi. Bangbang sem ta lehang i sep i bawl nasepte
t
ungtawnin gupna i ngah ding hi.
,
Jesu mihing hong suah ciangin eite ading a hong puak letsong
khempeuh lak
ah a lian penpen in ama Kha Siangtho hi a, tua in eite
Pasian' tate h
ong suaksak hi, ci-in Paul in tu ni Lai Siangtho nihna
sungah hong gen hi
.
Eite in sila ihi nawn kei a, tate ihi a, a ithuai mahmah i pa' deihna a
zui nuam tawntun
g ihi hi.
Hih thu thei khin peuh lehang zing ciangin bang piang ding ahi
hiam, cih i patauh ding hi nawn lo hi, a thupi penpen in, tu ni-in
bangbang sem ta lehang Pasian' deihna bangin ka sem ding hi, cih
lungsim sungah i neih ding ahi hi. Tua bang hi leh i nuntakna in
Jesu' a nuntak lai-a a deihna tawh hong kibang ding hi. Tua a deihna
in a tawntungin a Pa' deihna a zuihna ding ahi hi. Lungdamna
Lai Siangtho sungah ama hong thugennate i thei hi:
"Kei a hong sawlpa' lungkimna bang bekin
kagamta tawn
tung hi" (In. 8, 29)
Christian thuzui khat nuntakna sungah hun in bangzah takin manpha
ahi hiam, cih i theih ding kisam hi. Minit khat ciat pen eite adingin

manpha mahmah hi: Pasian' deihna i sepna hangin eite in a
hunhunin, a minit, a nai, anini-in Pasian'
ta hoihte i suak semsem hi.
3.     Hih leitungah Pasian' ta khat ihihna sangin a thupi zaw om lo hi:
Christian biakna leh biakna dangte a kilamdanna khat am hi. Ei
Christian thuzuite in Kha Siangtho' Nuntakna ahi, Pasian' nuntakna
mahmah i neih manin eite pen Pasian' tate i suak hi:
Gandhi in minam neute, India gam a minam laka a niam penpente
pen "Harijan mi
te" ci hi; a khiatna in "Pasian' tate" a cihna ahi hi.
Gandhi in hih minam
niamte a itna leh a hehpihna tawh hih min a
phuahsak ahih mah bangin amah i pahtak ding kisam hi
. Amah in
hih mite adinginmin hoih tak khat a phuahsak loh buang amaute'
phattu
amna ding bangmahpi semkhia zo loin, tua a piak min ngeih
no in lah 'a minam uh tawisang zo tuan lo hi. Hih mite a simmawh a
bawlsia mi haute in zong, amau' na sepsakin, a deih bangbangin zang
thei peuh le-uh tua min pen phamawh sa tuan lo uh hi.
Ei Christian thuzuite "Pasian' tate" i kicih ciangin kammal bek tawh
kil
awhna hi loin, tua sangin khiatna thupi zaw nei hi, cih pen John in
a laikhak mas a sungah hih bangin hong gen hi :
"Pa Pasian in eite bangzah lakin hong itna thu thei un.
Ama itna lian mahmah ahin manin e
ite pen Pasian' tate
hong kici a, hong kicih mah bang ihi takpi
hi." (1Jn. 3, 1)
A manpha mahmah Pasian' ta i suahna panin mawhna i bawlna tawh
sila i suahkik ding lauhuai hi, cih J esu in eite hong phawksak hi:
''A man takin ci lehang; mawhna a bawl mi peuhmah
mawhna'sila ahi uh hi.
Silate pen innkuan mite tawh om khawm
Paisuak lo a, tapa ahih leh om paisuak hi." (In. 8, 34-35)
Hih leitungah ei Christian thuzuite kihtak ding na khatbek om hi.
Tua in i nun
tak sung khempeuhhong lausak hi. Tua in mawhna ahi
hi
. Mawhna sangin eite tungah siatna hong pia thei zaw na khat
beek om lo hi
.
4.    "Keimah in Pasian' ta ka hi hi": Hih thu sangin i nuntakna sungah
hamphatna hong pia thei zaw thu dang om lo hi:
a)    Pasian' tate ihihna hangin bang hong piang ahi hiam, cih Paul in
tu ni Lai Siangtho nihna sungah hong gen hi:
"Note pen sila hi nawn loin,
Pasian' tate na hih manun Pasian in
ama tate adingin a koih khempeuh
note tungah hong pia ding hi." (Gal. 4, 7)
- Pasian' tate i suah ciangin eite in a hau penpen innkuan i suak
hi. I ngah neih leh lamh in a dang hi loin i sanggampa ahi Jesu
ahi hi. Eite adingin vantungah i ngah ding Pasian' lungnopna leh
nuntakna hong kihoihsak lai hi.
I luah i neih leh lamhte a manphatna thei lehang, hih nuntakna
sungah i kidawm mahmah ding a, a tawntungin Pasian' deihna i
zui thei ding hi. I sih khit ciangin Pasian' deihna a sem ding a
hong kiteelna leh ama gamhte a luah dinga hong kiteelna pen
bangzah takin lungdam ding ihi hiam?
b)    Pasian' tate ihihna hangin i hamphatna a nihna eite in a kibang
Pa ahi, Pasian
' tate ihib manin mihing khempeuhte pen un au
sang
gamte ihi a, i vekpi-in a kibang gamh luah khawm dingte
ihi hi :
- Tu hun in minam khempeuh leh biakna nam khempeuhte in a
kikim ahi a, a sang zaw a niam zaw cih bang om 10 hi, eite
khempeuh pen unau sanggamte ihi khin hi, mihing khempeuh in
a kibang thu neihna i nei hi, ci-in mi khempeuh in i thei hi.
Mihingte ngah ding sep ding tawh kisai vaihawmna-ah gam
khempeuh kipawlna U.N.O. bawl upadi pen kip hi, siangtho hi,
ci-in i sang hi.
- Hih bangin rni khempeuh in a kibangin ngahkim theihna upadi i
neihna pen Christu
in mihing hong suakin mihingte' thupina
hong lahna hangin hih bang thu hong piang hi, cih pen Christian
a hilo mite i
n thei lo ding uh hi.
A taktakin ci lehang Christu hong pai ma-in Hindu biakna a bia
mite in minam khenna nei khin uh h
i. Rome minamte in zong
tawm khat bek ahi, amau minam pen a suakta mi ci-in m
inam
dang khempeuh sila minam na hisak uh hi. Tua hun lai-in mihau
leh mi zawng, tote leh silate, leh ukna za a neite leh nautaang
mipite ci-in nakpi takin kikhenna om hi
.
- A khasiathuai mahmah thu khatah tu hun ciangin mi khempeuh
kikim hi, a lian a neu om tuan lo hi, ci-in gam uk za a kituh mite
in a gen ngakngak uh hangin tu hun mahmahin zong kikhenna
leh kideidanna om lai veve-in, ni dang hun lai tawh kilamdang lo
hi. Ni dang lai pekin India gamah minam kikhenna pen
beisak napi-in, ni simin minam neute mi zawng daipamte a
kisimmawhna a kibawlsiatna thute tadensa thukizakna sungah i
sim den lai hi.
Hih bangin minam niamte kibawlsiatna pen ei Christian
sung mahmahah zong om lai ahih cian
gin dahhuai mahmah hi.
Ba
nghangin hih bang hong piang ahi hiam, hih bang
lungsim kideidannate i lungsim sungah bei thei lo ahi hiam cih
leh Pasian' tate hihna in bang khiatna nei ahi hiam, cih i theih
nai lohna hang ahi hi. Tua bangin eite in a hoih lo penpen
mawhna' sila i suak lai ta zen hi.
- Hih lai-ah hilhcian phat ding kisam lai hi:

Mihing kipawlna sungah kilamdanna pen a om loh phamawh hi.
Pilna siamna-ah kilamdanna a om kul hi. Hauhna leh sepna
baw
lna lamah zong kikhenna a om kul hi. Hih bang lamsangah
mi khempeuh pen kikim thei peuhmah lo hi, bang hang hiam cih
leh Pasian mahmah in mite tungah a tuamtuam letsongte pia hi.
Eite khempeuh in a hau a zawng, a pil a hai cih kikhen loin
Pa
sian in eite a kibangin hong it mah bangin unau sanggam
bangin
i ki-it takpi ding pen Pasian' deihna ahi hi. Bang
hang hiam c
ih leh vantung gamah nopsakna a ngah dingin
Pasian in m
i khempeuh hong sam hi. Hih thu hangin mihing
khempeuh pen Pasian' muhna ah kibang khin hi, i ci thei hi.
Tua lo thu tuamtuam a kilamdannate pen Pasian adingin
ba
ngmah cih tham lo hi.

c) Pasian' tate ihihna hangin phattuamna a thumna: eite in a man
taktak Pasian' tate ihih a, mi dangte i it takpi leh mi dangte zong
Pasian' innkuan sungah hong kihelna dingin nakpi takin i
hanciam ding hi. Hih bangin mi dangte Pasian' tate a suaksak
dingin sapna i ngahna pen i hamphatna ahi hi. Vantung gamah
mi khempeuh ngah ding a Pasian hong bawlsak nopsakna pen ei
bek ngah
ding hi loin mi khempeuh ngah ding ahi hi, cih zong i
thei ding hi. I muh, i kituahpih mi khempeuh tungah hih bangin i
gen theih ding a kul ahi hi.
"Lawm aw, Pasian in nang a ta dingin hong sam hi; sila
suak nawn kei in; vantung gamah nang leh kei adingin
t
awntung nopsakna hong bawlsak a hoih Pasian na theihna
di
ngin hanciam in."
Thukhupna:
1.    Kum hong kipat ciangin Pasian in eite tungah hongpiak hehpihnate
hangin ama tungah lungdamn
a i thuk ding hi. Hun in ama hong piak
letsong manpha mahmah
ahi hi.
2.    Pasian in eite hong itna hangin hong vaihawmsakna i theih ding a
thupi ahi hi
. Tua a vaihawmnate bang ahi hiam cih pen ni sim a thu
pian
gte tungtawnin ahi zongin ni sim a i kithuahpih mite tungtawnin
ahi zong
in leh kiniamkhiatna tawh thu i ngetna tungtawnin amah in
ho
ng hilhhi.
3.    Gupkhiatna ingah theihna dingin tu kum sung khempeuh i hanciam
ding
pen Pasian' deihna ahi hi. Ni simin a hoih semsem Pasian' tate
ihih theihna dingin i hanciam ding hi.
4.    Pasian in ei a tate tungah hong piak hehpihna khempeuhte lakah
Kha Siangt
ho in a lian penpen hehpihna let song ahi hi. Tua Kha
Siangtho in eite Pasian
' tate hong suaksakin, ama gamh luahte zong
hong suaksak hi. Tua ahih manin vantung gamah a manpha mahmah
hehpi
hna ahi, tawntung nopsakna in eite adingin Pasian hong
koih
sak gamh ahi hi.
5.    Mi khempeuh in Pasian' tate a suak dingin sapna ngah kim hi.
Pasian in mi khempeuh a kibangin it kim hi. Tua ahih manin eite
zong mi khempeuh tawh unau sanggam khat bangin i ki-it ding hi.
6.    Pasian' tate ihihna i hamphatna pen hoih takin i theih leh mi
da
ngte zong Pasian' tate a suah ding i deih ding hi. Tua ahih
manin mi d
angte Pasian' innkuan sungah hong kihelin ama tate
hong suah theihna dingin nakpi takin na i sep kul ding hi.
- Kum Thak thupha note tungah a dim takin hong tung ta hen!
                                                                   Jesu Christu.tungah phatna om ta hen.
Mipi' Thungetna:
Makaipa :
Eite a tate hong suahsak: zah dongin hong it i Pa Pasian tungah thungen ciat ni:
1.  A lian bel Siampipa, i Siadawpa, phungyite, nungak: siangtho, tangval
s
iangthote leh thuhilh siate in amau uk sunga mite Pasian' innkuan sungah
hong kihel theih
na dingin nakpi takin na a sep theihna dingun, Tapa tungah
    thungen ciat ni:                                   .
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
2. Ei khua sung thuzuite in Nipini i kikhop ciangin unau sanggam bangin i
ki
-itna bek leh ki-itna leh kilemna tawh i thungetnate bekin Pasian :
lungkimsak ding hi, cih i phawk den theihna dingin, Topa tungah thungen
ciat ni:
Mipi: Tapa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
3.  Eite khat ciat in Pasian' tate ihihna a manphatna thei-in i lungsim sunga om
Kha Siangtho i kep tawntung theihna dingin
, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
4.  Simmawh bawlsiatnaa thuak: mite in amaute Pasian' tate ahihna uh tawh a
ngah suahtakna pen kuamah in amaute kiang panin lakkhiatsak thei lo hi
,
cih thu tawh a kihehnep theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi: Topaaw, ka thungetna ah hong ngai tan.
5.  Mi khempeuhte in khat leh khat a kizahtakna uh hangin Pasian' tate suahna
a ngah theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
Pa aw, kote sunga om Kha Siangtho letsong tawh kote nangma tate nong
suahsak
manin na tungah nakpi takin ka lung uh a dam hi; mi khempeuh unau
sanggam banginka it theihna ding uh leh amaute nang kiangah hong puakin
amaute adingin na koihsak tawntung nopsakna a ngah theihna ding
un hong huh
ta in, ci-in kote' Tapa Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen
.

Letsong Vanpiakte Tungah Thungetna:
Pa aw,
tu kum sung ni masa ni-in
hih letsongte nang kong ap uh hi:
gupkhiatna ka ngah matengun tu kum sung a nite
khempeuh nang kong piak uh letsong hong hi ta hen,
ci-in kote' Tapa J esu tungtawnin kong ngen uh hi. -Amen.

Pa Pasian Phatna La:
Pa aw, nangmah in vangliatna khempeuh tawh a kicing,
a nungta ta
wntung Pasian na hi a,
na Tapa' Nu, SiangthoNungak Maria' pawi
ka bawllai takun a tawntungin mun khempeuhah
lungd
am kong thuh ding uh a kilawm mahmah hi.
Kha Siangtho' vangliatna tawh
kilemna Kumpipa zong ahi hi
amaute in nang phatin la a sakna uh-ah kote
zong hong kihelsak ta in
Vanglian Topa Pasian in siangtho hi, siangtho hi, siangtho hi.

Siangtho Pumpi La:
J esu Christu in zan ni,
t
u ni leh a tawntungin
a kibang ahi hi.
Siangtho Pumpi San Khit Thungetna:
Pa aw,
kote in Maria pen na Tapa' nu hi,
ko Christian innkuante' nu hi, ci-in
k
a sang uh hi :
ama hong thungetsakna tawh
nang pen Pa bangin kong it theihna ding uh leh
mi khempeuh sanggam bangin ka it theihna dingun
hong huh ta in,
ci-in kote' Topa
Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen.
Ama twnin va