A-7.
KUM THAK NI
MARIA
PASIAN' NU
A SUAHNA PAWl
Sungtum La:
Thupha a ngah, siangtho Nu aw!
Na sung pan a hong suak naungek in
a tawntungin van leh lei a uk
Kumpipa ahi hi.
a tawntungin van leh lei a uk
Kumpipa ahi hi.
Kipat
Thungetna:
Kote' Pa Pasian aw,
nungak siangtho Maria' thungetnate
hong ngahsak tawntung in,
hong ngahsak tawntung in,
bang hang hiam cih leh
ama Tapa Jesu Christu hangin
nangmah in gupkhiatna leh nuntakna
nangmah in gupkhiatna leh nuntakna
kote tungah nong pia hi.:
amah in
nang leh Kha Siangtho tawh
Pasian khat suakin,
Pasian khat suakin,
a tawntungin nungta-in a uk hi. - Amen.
Lai
Siangtho Masa:
Gamlak Vakna Lai Siangtho sung pan
simna ahi hi: (Gam. 6, 22-27)
simna ahi hi: (Gam. 6, 22-27)
Topa in Moses kiangah, "Aaron leh
a tapate tungah hih bangin gen in:
a tapate tungah hih bangin gen in:
Note in hih bangin Israel mite thupha
na pia ding uh hi.
na pia ding uh hi.
Amaute tungah hih bangin na ci ding uh hi:
‘Topa in note thupha hong pia-in hong kern
ta hen.
Topa in note
tungah ama maitang
hong taangsak hen la,
note hong hehpih ta hen.
Topa in note tungah ama maipha hong pia hen la,
note tungah nopsakna hong pia ta hen,’
note tungah nopsakna hong pia ta hen,’
ci-in thupha pia uh hen.
\
Amaute in tua bangin Israel mite tungah
keima min lo ding uh a,
keima min lo ding uh a,
keimah in amaute thupha ka pia ding hi," a ci hi.
Hih in Pasian' Kammal ahi hi:
Salan La
Kidawnna: (La. 67, 1-2.4.5. 7.)
1. Pasian in eite hong hehpihin
thupha hong pia hen la,
thupha hong pia hen la,
eite tungah ama mai hong taangsak hen.
Leitungah nangma deihna,
Leitungah nangma deihna,
minam khempeuhte lakah
na vanglian hotkhiatna kithei ta hen.
Dawng tawina:
Pasian aw, hong hehpih nl la, kote
thupha
hong pia in.
hong pia in.
2. Mite thu a manin khenin,
leitung minamte lamlak na hih manin,
minamte nuamin
minamte nuamin
lungdamna la hong sak ta hen. (D)
3. Pasian aw, mite in nangmah hong phat hen la,
mi khempeuhin nangmah hong phat ta hen.
Pasian in eite thupha hong pia khin hi.
mi khempeuhin nangmah hong phat ta hen.
Pasian in eite thupha hong pia khin hi.
Lei mong dongin mi khempeuhte in
amah zahtak uh hen. (D)
Lai Siangtho Nihna:
Galatia thuzuite tunga Paul' laikhak sling pan
simna ahi hi: (Gal. 4, 4-7)
simna ahi hi: (Gal. 4, 4-7)
Ahi zongin a hun a cin ciangin
eite khempeuh Pasian' tate i suah theihna dingin
Thukham nuai-ah a om mite a hong tankhia dingin
Pasian in a Tapa hong paisak a,
Thukham nuai-ah a om mite a hong tankhia dingin
Pasian in a Tapa hong paisak a,
Tua Tapa pen leitung ngeina bangin
numei sung pan hong suakin,
numei sung pan hong suakin,
Judah Thukham sungah hong nungta hi.
Note pen ama tate na hihna uh
a hong lahna dingin
Pasian in ama Tapa' Kha Siangtho,
eite sungah hong tumsak a,
eite sungah hong tumsak a,
Tua Kha Siangtho in
Pasian pen, "Pa aw, Pa aw," hong cisak hi.
Tua ahih manin note pen sila hi nawn loin
Pasian' tate na hih manun
Pasian' tate na hih manun
Pasian in ama tate adingin
a koih khempeuh,
a koih khempeuh,
note tungah hong pia ding hi.
Hih in Pasian' Kammal ahi hi.
Alleluia: (Heb. 1, 1-2)
Alleluia, alleluia!
Alleluia, alleluia!
A beisa hunah Pasian in
kamsangte zangin i pu i pate tungah
a lam tuamtuam tawh
a lam tuamtuam tawh
tam veipi thu na gen ngei zo hi.
Ahizongin tu hun nunung ciangin
Ahizongin tu hun nunung ciangin
leitung van tung na khempeuh a bawl-a a zat,
a tawpna-ah na khempeuh a luah dingin
a tawpna-ah na khempeuh a luah dingin
a seh Tapa zangin
eite tungah thu hong gen hi.
Alleluia!
Alleluia!
Lungdamna
Lai Siangtho:
Luke gelh Lungdamna Lai Siangtho sung pan
simna ahi hi: (Lk 2, 16-21)
simna ahi hi: (Lk 2, 16-21)
Amaute in
nawh pai mahmah uh a,
Maria leh Joseph leh gan annekna
kuang sungah a kisial naungek a mu pah uh hi.
Tua
bang-a naungek a muh uh ciangin,
vantung mi-in amaute kiangah
vantung mi-in amaute kiangah
hih naungek tawh kisai thu a gente
a gen sawn uh hi.
a gen sawn uh hi.
Hih
tuucingte' thugen it za
mi khempeuh in
lam dang a sa uh hi.
lam dang a sa uh hi.
Maria in ahih leh a lungsimah hih thute
ciamtehin a ngaihsunsun hi.
ciamtehin a ngaihsunsun hi.
Tuucingte zong ciahkik uh a,
amaute tungah a kigensa bangin
a zaksa leh a muhsa uh thute hangin
Pasian' min a phat uh hi.
Pasian' min a phat uh hi.
Naungek a vun a ki-at ni hun nipikal
khat a cin khit ciangin, amah a kipaai
ma-in a min dingin vantung .mi-in
khat a cin khit ciangin, amah a kipaai
ma-in a min dingin vantung .mi-in
a piaksa ahi Jesu, a min dingin a
phuak hi.
Hih in Topa' Lungdamna Lai Siangtho ahi hi.
HILHCIANNA:
Thuhilh siapa theih ding:
-
Tu ni a kisim Lai Siangtho pen kum thum sung a kibang khin hi a,
B Kum leh C Kum
sunga hilhciannate zong na zang thei ding hi.
sunga hilhciannate zong na zang thei ding hi.
Kong
it thuzui ute naute aw,
- Paul in Ephesus Christian thuzuite tungah a laikhakna sungah hih
bangin na gen hi:
bangin na gen hi:
"Christu tawh eite i kipawlna hangin vantung gam pan in kha tawh
kisai letsong namkim hong pia ahih manin eite' Topa Jesu Christu'
Pa ahi, Pasian tungah i lungdamna ko ciat ni." (Eph. 1, 3)
kisai letsong namkim hong pia ahih manin eite' Topa Jesu Christu'
Pa ahi, Pasian tungah i lungdamna ko ciat ni." (Eph. 1, 3)
A cih nopna in hih bang ahi hi. Vantung gam panin letsongte a
kilakhia thei hi leh Christu leitungah hong pai ciangin vantung gam
a letsong om khempeuh bei siang kiuhkeuh ta ding hi; amah hong
pai ciangin a manpha mahmah leh a tam mahmah letsongte hong
tonpih hi.
kilakhia thei hi leh Christu leitungah hong pai ciangin vantung gam
a letsong om khempeuh bei siang kiuhkeuh ta ding hi; amah hong
pai ciangin a manpha mahmah leh a tam mahmah letsongte hong
tonpih hi.
- Tu ni kum khat sungah ni masa pen ni-in Pawlpi in Christu
tungtawnin Pasian in hong piak letsongte lakah nam thumte hangin a
tuam mahmah in ama tungah lungdam i thuhna ding hong deih hi:
tungtawnin Pasian in hong piak letsongte lakah nam thumte hangin a
tuam mahmah in ama tungah lungdam i thuhna ding hong deih hi:
- a
nu letsongin
eite hong piakna hangin,
- kilemna
letsong hong piakna hangin leh
- hun
letsong hong piakna hangin lungdam i thuh ding hong deih
pha diak hi.
a)Eite tungah a nu letsongin hongpiakna:
- Nute in a tate uh leitung adingin letsongin hong pia uh hi. A tate
in a nute uh leitung mite adingin pia ngei lo uh hi. Ahi zongin
Jesu in a nu sungah hong suah ma-in, a nu in amah mihingte
adingin hong piak ma-in, a nu Maria pen eite adingin letsongin
hong pia hi. Hih thu pen Paul in Galatia thuzuite tungah a
laikhakna-ah hong gen hi. (Gal. 4, 4)
in a nute uh leitung mite adingin pia ngei lo uh hi. Ahi zongin
Jesu in a nu sungah hong suah ma-in, a nu in amah mihingte
adingin hong piak ma-in, a nu Maria pen eite adingin letsongin
hong pia hi. Hih thu pen Paul in Galatia thuzuite tungah a
laikhakna-ah hong gen hi. (Gal. 4, 4)
- Pawlpi in Lungdambawl hunin a Tapa Jesu a pahtawi khit
ciangin Jesu a itna leh ama tungah a thumanna hangin a Nu
zahtak piakna dingin tu ni hong teel hi.
ciangin Jesu a itna leh ama tungah a thumanna hangin a Nu
zahtak piakna dingin tu ni hong teel hi.
Eite in amah pen "Pasian' nu Maria" cih min tawh tu ni-in amah
i pahtawi hi. Hih min pen ama tunga kipia
min khempeuhte'
bulpi ahi hi.
bulpi ahi hi.
Pasian in ama tungah hehpihna letsongte a piakna in Hong
Gumpa Nu dingin a teelna hang bekbek ahi hi.
Gumpa Nu dingin a teelna hang bekbek ahi hi.
b)Hong piak Kilemna letsong:
- Pasian in mihingte tung a hong piak letsongte lakah a
lian
penpen in Jesu ahi hi. I gensa mah bangin Jesu hong pai ciangin
amah in hehpihna letsong tampi eite adingin hong puak lai
penpen in Jesu ahi hi. I gensa mah bangin Jesu hong pai ciangin
amah in hehpihna letsong tampi eite adingin hong puak lai
hi. Tua letsong khempeuhte a kigawm khopna in kilemna
letsong ahi hi.
- Kilemna in a manpha mahmah ahih
mah bangin zong a kitam
baih mahmah na khat ahi hi. Ahi zongin mihingte in a
manphatna thei lo uh ahih manin hih kilemna a suksiatna dingin
hanciam tawntung uh hi. Amasa-in amau sunga om kilemna
suksiat sawm phot uh hi. Mawhna a bawl uh ciangin tua kilemna
a susia uh ahi hi. Hih haina hangin bang siatna hong piang ahi
hiam? Innkuan sungah kilemna hong om nawn lo hi. Innkuan
sung a kilem loh ciangin Pawlpi sung a om kilemna zong hong
subuai-in hong kisiasak hi. Pawlpi sungah kilemna hong bei
ciangin khua sungah .kilemna hong bei hi. Khua sungah. kilemna a
om loh ciangin gam khatah kilemna om thei loin tua panin
leitung buppi hong lawh hi.Tu lai takin zong leitungah gam
tampi-ah kidona om a, mi tul za tampite in a kigen zo lo gimna
baih mahmah na khat ahi hi. Ahi zongin mihingte in a
manphatna thei lo uh ahih manin hih kilemna a suksiatna dingin
hanciam tawntung uh hi. Amasa-in amau sunga om kilemna
suksiat sawm phot uh hi. Mawhna a bawl uh ciangin tua kilemna
a susia uh ahi hi. Hih haina hangin bang siatna hong piang ahi
hiam? Innkuan sungah kilemna hong om nawn lo hi. Innkuan
sung a kilem loh ciangin Pawlpi sung a om kilemna zong hong
subuai-in hong kisiasak hi. Pawlpi sungah kilemna hong bei
ciangin khua sungah .kilemna hong bei hi. Khua sungah. kilemna a
om loh ciangin gam khatah kilemna om thei loin tua panin
leitung buppi hong lawh hi.Tu lai takin zong leitungah gam
tampi-ah kidona om a, mi tul za tampite in a kigen zo lo gimna
hamsatna thuak uh hi. Cain tawh a kibang mi tampi zong om uh
a, thu om lopi-in mi om muang peuh a thatthat uh a, leitung
nuntakna a nuam lo theithei dingin hong bawl uh hi.
a, thu om lopi-in mi om muang peuh a thatthat uh a, leitung
nuntakna a nuam lo theithei dingin hong bawl uh hi.
- Tua ahih ciangin Pawlpi in kum khat sungah ni masa pen ni in
kilemna
thu i ngaihsutna dingin hong phawksak hi:
v
kilemna a ngah dingin i kilawm loh hangin Pasian in
kilemna
hong piak theihna dingin thu i ngetna ding Pawlpi in hong
hanthawn hi.
hong piak theihna dingin thu i ngetna ding Pawlpi in hong
hanthawn hi.
v
i kim i pamah kilemna a bawl mite ihih theihna dingin hong
hanthawn hi.
hanthawn hi.
c)Hun letsong hong piakna:
- Pasian in hong piak letsongte lakah hun in a thupi penpente
lakah a kihel khat ahi hi. Hih thu bulphuhin tu ni-in thu
hilhcianna i nei ding hi. Ni 365 pen Pasian in i khut sunga hong
koih kham tang 365 tawh kibang hi. Tua hong piak letsongte pen
bangci zat ding ihi hiam? A beisahun mah bangin mawk beisak
lel ding ihi hiam? Ahih kei leh hoih takin kemin met bawl ding
ihihiam?
lakah a kihel khat ahi hi. Hih thu bulphuhin tu ni-in thu
hilhcianna i nei ding hi. Ni 365 pen Pasian in i khut sunga hong
koih kham tang 365 tawh kibang hi. Tua hong piak letsongte pen
bangci zat ding ihi hiam? A beisahun mah bangin mawk beisak
lel ding ihi hiam? Ahih kei leh hoih takin kemin met bawl ding
ihihiam?
1.
Pasian hong piak hun letsong hoih takin i zat theih leh
eite adingin
Pasian hong deihsakna lampite i thei ding hi:
Pasian hong deihsakna lampite i thei ding hi:
- Kum thak hong kipat ciangin i lungsim sungah hih bangin ngaihsun
loin i om thei kei hi: - Tu kum in bang tuak ding ka hi hiam?. Tu
kum sungin dahna thuak ding ka hi hiam, ahih kei leh nuamna ngah
ding ka hi hiam? - Kum tawp dong ka nungta ding hiam?
kum sungin dahna thuak ding ka hi hiam, ahih kei leh nuamna ngah
ding ka hi hiam? - Kum tawp dong ka nungta ding hiam?
Pasian bek in hih thute hoih takin hong dawng thei ding hi; ahi
zongin eite adingin ahih leh mai lam a piang ding thu peuhmah
kiseelcipin bangmah i thei kei hi. Pasian adingin ahih leh na
khempeuh kitel khin hi.
zongin eite adingin ahih leh mai lam a piang ding thu peuhmah
kiseelcipin bangmah i thei kei hi. Pasian adingin ahih leh na
khempeuh kitel khin hi.
-
Pasian in hih i mai
lam a hong piang ding thute hong seelcipsakna in
hong hazatna zong ahi kei a, ama pilna i suh khak ding a lau man
zong ahi kei hi. A piang ding mai lam thu khempeuh hong
seelcipsakna in eite hong itna hang ahi zaw hi. Eite hong it manin
ama ngimnate damdamin hong theisakin, hun khatah khat vei bang
hong hilh ziau zel hi. Ahi zongin hong hilh sunsun zong i kisapna
bek ahi a, hong mawk hilh lo hi. Tua hong hilh zong ama
ngimnate hoih takin i sep theihna ding ngimna tawh hong hilh
hong hazatna zong ahi kei a, ama pilna i suh khak ding a lau man
zong ahi kei hi. A piang ding mai lam thu khempeuh hong
seelcipsakna in eite hong itna hang ahi zaw hi. Eite hong it manin
ama ngimnate damdamin hong theisakin, hun khatah khat vei bang
hong hilh ziau zel hi. Ahi zongin hong hilh sunsun zong i kisapna
bek ahi a, hong mawk hilh lo hi. Tua hong hilh zong ama
ngimnate hoih takin i sep theihna ding ngimna tawh hong hilh
ahi lai hi.
-
Tu ni a kisim Lungdamna
Lai Siangtho sungah Pasian' deihna in
bang hi a, eite adingin ama hong geelsakna in bang ahi hiam, cih i
theihna ding hong huh ding thu i sim hi.
theihna ding hong huh ding thu i sim hi.
Lungdamna Lai Siangtho sungah hih bangin hong gen hi
"Tua bangin naungek a muh uh ciangin
vantung mi in amaute kiangah
vantung mi in amaute kiangah
hih naungek tawh kisai thu a gete
a gensawn uh hi. ,
Hih tuucingte thugen a za mi khempeuh in
lamdang a sa uh hi. "(Lk. 2, 17-18)
lamdang a sa uh hi. "(Lk. 2, 17-18)
"Maria in ahih leh a lungsimah
hih thute ciamtehin a ngaihsunsun hi."
(Lk: 2, 19)
-
Maria adingin zong tuucingte' thugen pen thu thak mah hong hi
veve hi. Ama sung a piang Jesu kua ahi hiam, cih pen Maria in mi
dangte sangin thei zaw mah ding hi. A hi zongin Pasian in ama ading
leh Jesu adingin a ngimnate khempeuh a kimin thei zo tuan nai lo hi.
veve hi. Ama sung a piang Jesu kua ahi hiam, cih pen Maria in mi
dangte sangin thei zaw mah ding hi. A hi zongin Pasian in ama ading
leh Jesu adingin a ngimnate khempeuh a kimin thei zo tuan nai lo hi.
Tua zawh a sawt loin Luke in Biakinnpi sungah Jesu a ap uh ciangin
thupiang hong gen a, tua ciangin kum12 a phak ciangin a nu leh a pa
theih lohin Jerusalem Biakinnpi-ah a thaamcipna thu zong hong
gen hi. Biakinnpi sungah Jesu a ap uh ciangin Simeon in a tapa
hangin gimna tampi taka thuakna ding thu Maria tungah.gen hi.
Tua khit teh Jesu a mansuahna uh pen ama adingin bangzah
thupiang hong gen a, tua ciangin kum12 a phak ciangin a nu leh a pa
theih lohin Jerusalem Biakinnpi-ah a thaamcipna thu zong hong
gen hi. Biakinnpi sungah Jesu a ap uh ciangin Simeon in a tapa
hangin gimna tampi taka thuakna ding thu Maria tungah.gen hi.
Tua khit teh Jesu a mansuahna uh pen ama adingin bangzah
takin lungsim gimna ngah ding ahi hiam? .
-
Ama . nuntak sung khempeuh Pasian in Jesu ading leh ama
adingin bang vaihawmsakna nei ahi hiam, cih pen hong thei toto hi.
Tua mah bangin Pasian in eite adingin hong vaihawmsakna zong i
adingin bang vaihawmsakna nei ahi hiam, cih pen hong thei toto hi.
Tua mah bangin Pasian in eite adingin hong vaihawmsakna zong i
thei toto hi:
v
i nuntak hun sung ni
sim a hong piang nate tungtawnin i
thei thei hi.
thei thei hi.
v
i nuntakpih, i om khoppih mite tungtawnin zong Pasian in eite
adingin hong vaihawmsakna i thei thei hi.
adingin hong vaihawmsakna i thei thei hi.
v
kiniamkhiatna tawh thu i ngetna panin zong Pasian' hong
vaihawmsakna thute i thei thei hi.
vaihawmsakna thute i thei thei hi.
Tu kum thak sung khempeuh in zong Pasian inzong eite ading a
ngimnate hong theisak ding hi. Amah in lam tuamtuam tawh hong
theisak ding hi. Eite in ama hong theihsak nop thute i tel zawhna
dingin a tawntungin i kigingkhol ding hi. Tuate khempeuh in eite
adingin itna tawh vaihawmna hi ding hi.
ngimnate hong theisak ding hi. Amah in lam tuamtuam tawh hong
theisak ding hi. Eite in ama hong theihsak nop thute i tel zawhna
dingin a tawntungin i kigingkhol ding hi. Tuate khempeuh in eite
adingin itna tawh vaihawmna hi ding hi.
2.
Tu kum a Pasian in eite adingin hong vaihawmsaknate pen khat in
i khiam ding a, tua in ni simin ama ta hoihte i suah theih
semsemna dingin hong huhna ahi hi:
i khiam ding a, tua in ni simin ama ta hoihte i suah theih
semsemna dingin hong huhna ahi hi:
- Tu hun Adventu hun in Paul in hih bangin hong gen hi:
"Jesu Christu i up cillai hun sangin
in Pasian in leitung haksatna penin eite
hong hotkhiat ding hun hong nai zaw hi." (Rom. 13, 11)
Corinth khua thuzuite tunga a laikhakna-ah Paul in hih bangin
agen hi:
agen hi:
"Tu
hun pen a hun hoih hi a, tu hun pen
hotkhiat ni hun hi ta hi." (2 Cor. 6, 2)
hotkhiat ni hun hi ta hi." (2 Cor. 6, 2)
- Tu ni a hong kipan
kum sungah
i sep ding nasep
a tuamtuam
tampi
hong om ding hi. Tua nasep tuamtuamte lakah ni simin i mangngilh
ngei het lo ding nasep khat om a, tua in i kha gupna ding nasep ahi
hi. Pasian' deihna bangin i sep a, ama deihna tawh kilehbulh nasep i
sep kei nak peuhpeuh leh bangbang i sem zongin gupna i ngah thei
veve ding hi. Bangbang sem ta lehang i sep i bawl nasepte
tungtawnin gupna i ngah ding hi.
hong om ding hi. Tua nasep tuamtuamte lakah ni simin i mangngilh
ngei het lo ding nasep khat om a, tua in i kha gupna ding nasep ahi
hi. Pasian' deihna bangin i sep a, ama deihna tawh kilehbulh nasep i
sep kei nak peuhpeuh leh bangbang i sem zongin gupna i ngah thei
veve ding hi. Bangbang sem ta lehang i sep i bawl nasepte
tungtawnin gupna i ngah ding hi.
,
Jesu mihing hong suah ciangin eite ading a hong puak letsong
khempeuh lakah a lian penpen in ama Kha Siangtho hi a, tua in eite
Pasian' tate hong suaksak hi, ci-in Paul in tu ni Lai Siangtho nihna
sungah hong gen hi.
khempeuh lakah a lian penpen in ama Kha Siangtho hi a, tua in eite
Pasian' tate hong suaksak hi, ci-in Paul in tu ni Lai Siangtho nihna
sungah hong gen hi.
Eite in
sila ihi nawn kei a, tate ihi a, a ithuai mahmah i pa' deihna a
zui nuam tawntung ihi hi.
zui nuam tawntung ihi hi.
Hih thu thei khin peuh lehang zing ciangin bang piang ding ahi
hiam, cih i patauh ding hi nawn lo hi, a thupi penpen in, tu ni-in
hiam, cih i patauh ding hi nawn lo hi, a thupi penpen in, tu ni-in
bangbang sem ta lehang Pasian' deihna bangin ka sem ding hi, cih
lungsim sungah i neih ding ahi hi. Tua bang hi leh i nuntakna in
Jesu' a nuntak lai-a a deihna tawh hong kibang ding hi. Tua a deihna
in a tawntungin a Pa' deihna a zuihna ding ahi hi. Lungdamna
Lai Siangtho sungah ama hong thugennate i thei hi:
lungsim sungah i neih ding ahi hi. Tua bang hi leh i nuntakna in
Jesu' a nuntak lai-a a deihna tawh hong kibang ding hi. Tua a deihna
in a tawntungin a Pa' deihna a zuihna ding ahi hi. Lungdamna
Lai Siangtho sungah ama hong thugennate i thei hi:
"Kei a hong sawlpa' lungkimna bang bekin
kagamta tawntung hi" (In. 8, 29)
kagamta tawntung hi" (In. 8, 29)
Christian thuzui khat nuntakna sungah hun in bangzah takin manpha
ahi hiam, cih i theih ding kisam hi. Minit khat ciat pen eite adingin
manpha mahmah hi: Pasian' deihna i sepna hangin eite in a
hunhunin, a minit, a nai, anini-in Pasian' ta hoihte i suak semsem hi.
ahi hiam, cih i theih ding kisam hi. Minit khat ciat pen eite adingin
manpha mahmah hi: Pasian' deihna i sepna hangin eite in a
hunhunin, a minit, a nai, anini-in Pasian' ta hoihte i suak semsem hi.
3.
Hih leitungah Pasian' ta khat ihihna sangin a thupi zaw
om lo hi:
Christian biakna leh biakna dangte a
kilamdanna khat am hi. Ei
Christian thuzuite in Kha Siangtho' Nuntakna ahi, Pasian' nuntakna
mahmah i neih manin eite pen Pasian' tate i suak hi:
Christian thuzuite in Kha Siangtho' Nuntakna ahi, Pasian' nuntakna
mahmah i neih manin eite pen Pasian' tate i suak hi:
Gandhi in minam neute, India gam a minam
laka a niam penpente
pen "Harijan mite" ci hi; a khiatna in "Pasian' tate" a cihna ahi hi.
Gandhi in hih minam niamte a itna leh a hehpihna tawh hih min a
phuahsak ahih mah bangin amah i pahtak ding kisam hi. Amah in
hih mite adinginmin hoih tak khat a phuahsak loh buang amaute'
phattuamna ding bangmahpi semkhia zo loin, tua a piak min ngeih
pen "Harijan mite" ci hi; a khiatna in "Pasian' tate" a cihna ahi hi.
Gandhi in hih minam niamte a itna leh a hehpihna tawh hih min a
phuahsak ahih mah bangin amah i pahtak ding kisam hi. Amah in
hih mite adinginmin hoih tak khat a phuahsak loh buang amaute'
phattuamna ding bangmahpi semkhia zo loin, tua a piak min ngeih
no in lah 'a minam uh tawisang zo tuan lo hi. Hih mite a simmawh a
bawlsia mi haute in zong, amau' na sepsakin, a deih bangbangin zang
thei peuh le-uh tua min pen phamawh sa tuan lo uh hi.
bawlsia mi haute in zong, amau' na sepsakin, a deih bangbangin zang
thei peuh le-uh tua min pen phamawh sa tuan lo uh hi.
Ei Christian thuzuite "Pasian'
tate" i kicih ciangin kammal bek tawh
kilawhna hi loin, tua sangin khiatna thupi zaw nei hi, cih pen John in
a laikhak mas a sungah hih bangin hong gen hi :
kilawhna hi loin, tua sangin khiatna thupi zaw nei hi, cih pen John in
a laikhak mas a sungah hih bangin hong gen hi :
"Pa Pasian in eite bangzah lakin hong itna thu thei un.
Ama itna lian mahmah ahin manin eite pen Pasian' tate
hong kici a, hong kicih mah bang ihi takpi hi." (1Jn. 3, 1)
Ama itna lian mahmah ahin manin eite pen Pasian' tate
hong kici a, hong kicih mah bang ihi takpi hi." (1Jn. 3, 1)
A manpha mahmah Pasian' ta i suahna panin
mawhna i bawlna tawh
sila i suahkik ding lauhuai hi, cih J esu in eite hong phawksak hi:
sila i suahkik ding lauhuai hi, cih J esu in eite hong phawksak hi:
''A man takin ci lehang; mawhna a bawl mi peuhmah
mawhna'sila ahi uh hi.
Silate
pen innkuan mite tawh om khawm
Paisuak lo a, tapa
ahih leh om paisuak hi." (In. 8, 34-35)
Hih leitungah ei Christian thuzuite kihtak ding na khatbek om hi.
Tua in i nuntak sung khempeuhhong lausak hi. Tua in mawhna ahi
hi. Mawhna sangin eite tungah siatna hong pia thei zaw na khat
beek om lo hi.
Tua in i nuntak sung khempeuhhong lausak hi. Tua in mawhna ahi
hi. Mawhna sangin eite tungah siatna hong pia thei zaw na khat
beek om lo hi.
4.
"Keimah in Pasian' ta ka hi hi": Hih thu sangin
i nuntakna sungah
hamphatna hong pia thei zaw thu dang om lo hi:
hamphatna hong pia thei zaw thu dang om lo hi:
a)
Pasian' tate ihihna
hangin bang hong piang ahi hiam, cih Paul in
tu ni Lai Siangtho nihna sungah hong gen hi:
tu ni Lai Siangtho nihna sungah hong gen hi:
"Note pen sila hi nawn loin,
Pasian' tate na hih manun Pasian in
Pasian' tate na hih manun Pasian in
ama tate adingin a koih khempeuh
note tungah hong pia ding hi."
(Gal. 4, 7)
- Pasian' tate i suah ciangin eite
in a hau penpen innkuan i suak
hi. I ngah
neih leh lamh in a dang hi loin i sanggampa ahi Jesu
ahi hi. Eite adingin vantungah
i ngah ding
Pasian' lungnopna leh
nuntakna hong kihoihsak lai hi.
nuntakna hong kihoihsak lai hi.
I luah i neih leh lamhte a manphatna thei
lehang, hih nuntakna
sungah i kidawm mahmah ding a, a
tawntungin Pasian' deihna i
zui thei ding hi. I sih khit ciangin Pasian' deihna a sem ding a
hong kiteelna leh ama gamhte a luah dinga hong kiteelna pen
zui thei ding hi. I sih khit ciangin Pasian' deihna a sem ding a
hong kiteelna leh ama gamhte a luah dinga hong kiteelna pen
bangzah
takin lungdam ding
ihi hiam?
b)
Pasian' tate ihihna hangin i hamphatna
a nihna eite in a kibang
Pa ahi, Pasian' tate ihib manin mihing khempeuhte pen un au
sanggamte ihi a, i vekpi-in a kibang gamh luah khawm dingte
ihi hi :
Pa ahi, Pasian' tate ihib manin mihing khempeuhte pen un au
sanggamte ihi a, i vekpi-in a kibang gamh luah khawm dingte
ihi hi :
- Tu hun in minam khempeuh leh biakna nam khempeuhte in a
kikim ahi a, a
sang zaw a niam zaw cih bang om 10 hi, eite
khempeuh pen unau sanggamte ihi khin hi,
mihing khempeuh in
a kibang thu
neihna i nei hi, ci-in mi khempeuh in i thei hi.
Mihingte ngah ding
sep ding tawh kisai vaihawmna-ah
gam
khempeuh kipawlna U.N.O. bawl upadi pen kip hi, siangtho hi,
ci-in i sang hi.
khempeuh kipawlna U.N.O. bawl upadi pen kip hi, siangtho hi,
ci-in i sang hi.
- Hih bangin rni khempeuh in a kibangin ngahkim theihna upadi i
neihna pen Christu in mihing hong suakin mihingte' thupina
hong lahna hangin hih bang thu hong piang hi, cih pen Christian
a hilo mite in thei lo ding uh hi.
neihna pen Christu in mihing hong suakin mihingte' thupina
hong lahna hangin hih bang thu hong piang hi, cih pen Christian
a hilo mite in thei lo ding uh hi.
A taktakin ci lehang Christu hong pai ma-in Hindu biakna a bia
mite in minam khenna nei khin uh hi. Rome minamte in zong
tawm khat bek ahi, amau minam pen a suakta mi ci-in minam
dang khempeuh sila minam na hisak uh hi. Tua hun lai-in mihau
leh mi zawng, tote leh silate, leh ukna za a neite leh nautaang
mipite ci-in nakpi takin kikhenna om hi.
mite in minam khenna nei khin uh hi. Rome minamte in zong
tawm khat bek ahi, amau minam pen a suakta mi ci-in minam
dang khempeuh sila minam na hisak uh hi. Tua hun lai-in mihau
leh mi zawng, tote leh silate, leh ukna za a neite leh nautaang
mipite ci-in nakpi takin kikhenna om hi.
- A khasiathuai mahmah thu khatah tu
hun ciangin mi khempeuh
kikim
hi, a lian a neu om tuan lo hi, ci-in
gam uk za a kituh mite
in a gen ngakngak
uh hangin tu hun mahmahin zong kikhenna
leh kideidanna
om lai veve-in, ni dang hun lai tawh kilamdang lo
hi. Ni dang
lai pekin India gamah minam kikhenna pen
beisak
napi-in, ni simin minam neute mi zawng daipamte a
kisimmawhna a
kibawlsiatna thute tadensa thukizakna sungah i
sim den lai
hi.
Hih bangin minam niamte kibawlsiatna pen
ei Christian
sung mahmahah zong om lai ahih ciangin dahhuai mahmah hi.
Banghangin hih bang hong piang ahi hiam, hih bang
sung mahmahah zong om lai ahih ciangin dahhuai mahmah hi.
Banghangin hih bang hong piang ahi hiam, hih bang
lungsim kideidannate i lungsim sungah bei thei lo ahi
hiam cih
leh Pasian' tate hihna in bang khiatna nei ahi hiam, cih i theih
nai lohna hang ahi hi. Tua bangin eite in a hoih lo penpen
mawhna' sila i suak lai ta zen hi.
- Hih lai-ah hilhcian phat ding kisam lai hi:
Mihing kipawlna sungah kilamdanna pen a om loh phamawh hi.
Pilna siamna-ah kilamdanna a om kul hi. Hauhna leh sepna
bawlna lamah zong kikhenna a om kul hi. Hih bang lamsangah
mi khempeuh pen kikim thei peuhmah lo hi, bang hang hiam cih
leh Pasian mahmah in mite tungah a tuamtuam letsongte pia hi.
Eite khempeuh in a hau a zawng, a pil a hai cih kikhen loin
Pasian in eite a kibangin hong it mah bangin unau sanggam
bangin i ki-it takpi ding pen Pasian' deihna ahi hi. Bang
hang hiam cih leh vantung gamah nopsakna a ngah dingin
Pasian in mi khempeuh hong sam hi. Hih thu hangin mihing
khempeuh pen Pasian' muhna ah kibang khin hi, i ci thei hi.
Tua lo thu tuamtuam a kilamdannate pen Pasian adingin
bangmah cih tham lo hi.
bawlna lamah zong kikhenna a om kul hi. Hih bang lamsangah
mi khempeuh pen kikim thei peuhmah lo hi, bang hang hiam cih
leh Pasian mahmah in mite tungah a tuamtuam letsongte pia hi.
Eite khempeuh in a hau a zawng, a pil a hai cih kikhen loin
Pasian in eite a kibangin hong it mah bangin unau sanggam
bangin i ki-it takpi ding pen Pasian' deihna ahi hi. Bang
hang hiam cih leh vantung gamah nopsakna a ngah dingin
Pasian in mi khempeuh hong sam hi. Hih thu hangin mihing
khempeuh pen Pasian' muhna ah kibang khin hi, i ci thei hi.
Tua lo thu tuamtuam a kilamdannate pen Pasian adingin
bangmah cih tham lo hi.
c) Pasian' tate ihihna hangin phattuamna a thumna: eite in a man
taktak Pasian' tate ihih a, mi dangte i it takpi leh mi dangte zong
Pasian' innkuan sungah hong kihelna dingin nakpi takin i
hanciam ding hi. Hih bangin mi dangte Pasian' tate a suaksak
taktak Pasian' tate ihih a, mi dangte i it takpi leh mi dangte zong
Pasian' innkuan sungah hong kihelna dingin nakpi takin i
hanciam ding hi. Hih bangin mi dangte Pasian' tate a suaksak
dingin sapna i ngahna pen i hamphatna ahi hi. Vantung gamah
mi khempeuh ngah ding a Pasian hong bawlsak nopsakna pen ei
bek ngah ding hi loin mi khempeuh ngah ding ahi hi, cih zong i
thei ding hi. I muh, i kituahpih mi khempeuh tungah hih bangin i
gen theih ding a kul ahi hi.
bek ngah ding hi loin mi khempeuh ngah ding ahi hi, cih zong i
thei ding hi. I muh, i kituahpih mi khempeuh tungah hih bangin i
gen theih ding a kul ahi hi.
"Lawm aw, Pasian in nang a ta dingin hong sam hi; sila
suak nawn kei in; vantung gamah nang leh kei adingin
tawntung nopsakna hong bawlsak a hoih Pasian na theihna
dingin hanciam in."
suak nawn kei in; vantung gamah nang leh kei adingin
tawntung nopsakna hong bawlsak a hoih Pasian na theihna
dingin hanciam in."
Thukhupna:
1.
Kum hong kipat
ciangin Pasian in eite tungah
hongpiak hehpihnate
hangin ama tungah lungdamna i thuk ding hi. Hun in ama hong piak
letsong manpha mahmah ahi hi.
hangin ama tungah lungdamna i thuk ding hi. Hun in ama hong piak
letsong manpha mahmah ahi hi.
2.
Pasian in eite hong itna
hangin hong vaihawmsakna i theih ding a
thupi ahi hi. Tua a vaihawmnate bang ahi hiam cih pen ni sim a thu
piangte tungtawnin ahi zongin ni sim a i kithuahpih mite tungtawnin
ahi zongin leh kiniamkhiatna tawh thu i ngetna tungtawnin amah in
hong hilhhi.
thupi ahi hi. Tua a vaihawmnate bang ahi hiam cih pen ni sim a thu
piangte tungtawnin ahi zongin ni sim a i kithuahpih mite tungtawnin
ahi zongin leh kiniamkhiatna tawh thu i ngetna tungtawnin amah in
hong hilhhi.
3.
Gupkhiatna ingah theihna dingin tu kum sung khempeuh i hanciam
ding pen Pasian' deihna ahi hi. Ni simin a hoih semsem Pasian' tate
ihih theihna dingin i hanciam ding hi.
ding pen Pasian' deihna ahi hi. Ni simin a hoih semsem Pasian' tate
ihih theihna dingin i hanciam ding hi.
4.
Pasian in ei a tate tungah hong piak hehpihna khempeuhte lakah
Kha Siangtho in a lian penpen hehpihna let song ahi hi. Tua Kha
Siangtho in eite Pasian' tate hong suaksakin, ama gamh luahte zong
hong suaksak hi. Tua ahih manin vantung gamah a manpha mahmah
hehpihna ahi, tawntung nopsakna in eite adingin Pasian hong
koihsak gamh ahi hi.
Kha Siangtho in a lian penpen hehpihna let song ahi hi. Tua Kha
Siangtho in eite Pasian' tate hong suaksakin, ama gamh luahte zong
hong suaksak hi. Tua ahih manin vantung gamah a manpha mahmah
hehpihna ahi, tawntung nopsakna in eite adingin Pasian hong
koihsak gamh ahi hi.
5.
Mi khempeuh in
Pasian' tate
a suak dingin sapna ngah kim hi.
Pasian in mi khempeuh a kibangin it kim hi. Tua ahih manin eite
zong mi khempeuh tawh unau sanggam khat bangin i ki-it ding hi.
zong mi khempeuh tawh unau sanggam khat bangin i ki-it ding hi.
6.
Pasian' tate ihihna i hamphatna pen hoih takin i theih leh mi
dangte zong Pasian' tate a suah ding i deih ding hi. Tua ahih
manin mi dangte Pasian' innkuan sungah hong kihelin ama tate
hong suah theihna dingin nakpi takin na i sep kul ding hi.
dangte zong Pasian' tate a suah ding i deih ding hi. Tua ahih
manin mi dangte Pasian' innkuan sungah hong kihelin ama tate
hong suah theihna dingin nakpi takin na i sep kul ding hi.
- Kum Thak thupha note tungah a dim takin hong tung ta hen!
Jesu Christu.tungah phatna om ta hen.
Mipi' Thungetna:
Makaipa :
Eite a
tate hong
suahsak: zah dongin hong it i Pa Pasian tungah thungen ciat ni:
1. A lian bel Siampipa, i Siadawpa, phungyite, nungak: siangtho, tangval
siangthote leh thuhilh siate in amau uk sunga mite Pasian' innkuan sungah
hong kihel theihna dingin nakpi takin na a sep theihna dingun, Tapa tungah
siangthote leh thuhilh siate in amau uk sunga mite Pasian' innkuan sungah
hong kihel theihna dingin nakpi takin na a sep theihna dingun, Tapa tungah
thungen ciat ni: .
Mipi: Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
2. Ei khua sung thuzuite in Nipini i kikhop ciangin unau sanggam bangin i
ki-itna bek leh ki-itna leh kilemna tawh i thungetnate bekin Pasian :
ki-itna bek leh ki-itna leh kilemna tawh i thungetnate bekin Pasian :
lungkimsak ding hi, cih i phawk den theihna dingin, Topa tungah thungen
ciat ni:
ciat ni:
Mipi: Tapa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
3. Eite khat ciat in Pasian' tate ihihna a manphatna thei-in i lungsim sunga om
Kha Siangtho i kep tawntung theihna dingin, Topa tungah thungen ciat ni:
Kha Siangtho i kep tawntung theihna dingin, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi:
Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
4. Simmawh bawlsiatnaa thuak:
mite in amaute Pasian' tate ahihna uh tawh a
ngah suahtakna pen kuamah in amaute kiang panin lakkhiatsak thei lo hi,
cih thu tawh a kihehnep theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
ngah suahtakna pen kuamah in amaute kiang panin lakkhiatsak thei lo hi,
cih thu tawh a kihehnep theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi: Topaaw, ka thungetna ah hong ngai
tan.
5. Mi khempeuhte in khat leh
khat a kizahtakna uh hangin Pasian' tate suahna
a ngah theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
a ngah theihna dingun, Topa tungah thungen ciat ni:
Mipi:
Topa aw, ka thungetna uh hong ngai tan.
Pa aw, kote sunga om Kha Siangtho letsong
tawh kote nangma tate nong
suahsak manin na tungah nakpi takin ka lung uh a dam hi; mi khempeuh unau
sanggam banginka it theihna ding uh leh amaute nang kiangah hong puakin
amaute adingin na koihsak tawntung nopsakna a ngah theihna dingun hong huh
ta in, ci-in kote' Tapa Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen.
suahsak manin na tungah nakpi takin ka lung uh a dam hi; mi khempeuh unau
sanggam banginka it theihna ding uh leh amaute nang kiangah hong puakin
amaute adingin na koihsak tawntung nopsakna a ngah theihna dingun hong huh
ta in, ci-in kote' Tapa Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen.
Letsong Vanpiakte Tungah
Thungetna:
Pa aw,
tu kum sung ni masa ni-in
hih letsongte nang kong ap uh hi:
gupkhiatna ka ngah matengun tu kum sung a nite
khempeuh nang kong piak uh letsong hong hi ta hen,
khempeuh nang kong piak uh letsong hong hi ta hen,
ci-in kote' Tapa J
esu tungtawnin kong ngen uh hi. -Amen.
Pa Pasian Phatna La:
Pa aw, nangmah in vangliatna khempeuh tawh a kicing,
a nungta tawntung Pasian na hi a,
a nungta tawntung Pasian na hi a,
na Tapa' Nu, SiangthoNungak Maria' pawi
ka bawllai takun a tawntungin mun khempeuhah
lungdam kong thuh ding uh a kilawm mahmah hi.
lungdam kong thuh ding uh a kilawm mahmah hi.
Kha Siangtho' vangliatna tawh
kilemna Kumpipa zong ahi hi
amaute in nang phatin la a sakna uh-ah kote
zong hong kihelsak ta in
zong hong kihelsak ta in
Vanglian Topa Pasian in siangtho hi, siangtho hi, siangtho hi.
Siangtho Pumpi La:
J esu Christu in zan ni,
tu ni leh a tawntungin
a kibang ahi hi.
tu ni leh a tawntungin
a kibang ahi hi.
Siangtho Pumpi San Khit
Thungetna:
Pa aw,
kote in Maria pen na Tapa' nu hi,
ko Christian innkuante' nu hi, ci-in
ka sang uh hi :
ko Christian innkuante' nu hi, ci-in
ka sang uh hi :
ama hong thungetsakna tawh
nang pen Pa bangin kong it theihna ding uh leh
mi khempeuh sanggam bangin ka it theihna dingun
hong huh ta in, ci-in kote' Topa
hong huh ta in, ci-in kote' Topa
Christu suangin kong ngen uh hi. - Amen.
Ama twnin va